برآورد اثر ژن های کنترل کننده عملکرد وش و اجزا آن در پنبه های الیاف متوسط در شرایط بدون تنش و تنش شوری

چهار رقم پنبه در سال 1381 به صورت یک طرح دای آلل یک طرفه با یکدیگر تلاقی داده شدند و در سال 1382 والدین و نتاج F1 حاصل از آن ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و دو منطقه ایستگاه تحقیقات پنبه کاشمر (مکان بدون تنش) و روستای سعدالدین کاشمر (مکان شور) کاشته شدند. تجزیه دای آلل برای صفات عملکرد وش، وزن قوزه، تعداد قوزه در بوته، درصد زودرسی و تعداد بوته بارده در واحد سطح بر مبنای روش 2 گریفینگ (مدل II) انجام شد. در محیط بدون تنش، واریانس ژنوتیپ ها فقط برای وزن قوزه در سطح احتمال 1% معنی دار و در محیط تنش برای صفات عملکرد وش و تعداد بوته بارده در واحد سطح در سطح احتمال1% معنی دار بود. اثر ترکیب پذیری عمومی وزن قوزه در محیط بدون تنش و صفات عملکرد وش و تعداد بوته در واحد سطح در محیط شور، در سطح احتمال 1% معنی دار شدند. اثر ترکیب پذیری خصوصی برای صفت وزن قوزه در محیط بدون تنش و صفت تعداد بوته در واحد سطح در محیط تنش در سطح احتمال 5% و برای عملکرد وش در محیط تنش در سطح احتمال 1% معنی دار بود. تجزیه دای آلل مرکب (تجزیه دای آلل روی داده های مرکب) نشان داد که در کنترل ژنتیکی هرسه صفت وزن قوزه، عملکرد وش و تعداد بوته بارده در واحد سطح، واریانس ژنتیکی افزایشی اهمیت نسبتا بیشتری داشت. مقدار وراثت پذیری عمومی برای همه صفات بالا بود. در شرایط بدون تنش، وزن قوزه، از وراثت پذیری خصوصی متوسط (6/18 درصد) برخوردار بود. در شرایط تنش، وراثت پذیری خصوصی عملکرد پایین (64/5 درصد) و در مورد تعداد بوته بارده در واحد سطح متوسط (38/19) بود.