پدیده نگاری رویکرد جامعه محوری پلیس در ناجا (زمینه ها، ویژگی ها و پیامدها)

نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران با هدف استقرار نظم و امنیت و تامین آسایش فردی و عمومی جامعه در داخل کشور، تشکیل شده است. در دو دهه اخیر رویکرد جامعه محوری را برای رسیدن به اهداف خود به اجرا درآورده است، هم اکنون این رویکرد با چالش هایی مواجه است. شناخت و تحلیل زمینه ها، ویژگی ها و پیامدهای این رویکرد هدف اصلی این پژوهش است.

پژوهش از لحاظ هدف بنیادی است و با روش کیفی از نوع روش پدیده‌نگاری انجام ‌شده‌ است. خبرگان و صاحب‌نظران پلیس دارای سابقه خدمت، دانش، تجربه و تحصیلات مناسب و کافی، جامعه آماری را تشکیل می‌دهند. در این پژوهش تعداد 20 نفر از جامعه آماری به عنوان نمونه از روش نمونه‌گیری غیرتصادفی هدفمند، انتخاب شده‌اند. جمع‌آوری اطلاعات و داده‌ها از طریق ابزار مصاحبه بی‌ساخت و ژرفانگر انجام شده‌است. داده‌ها و اطلاعات با تکنیک تحلیل محتوای کیفی تجزیه وتحلیل شده‌اند.

نتایج تحلیل محتوای کیفی نشان می‌دهد؛ زمینه‌های گرایش ناجا به سمت رویکرد جامعه‌محوری پلیس؛ اجتماعی، اقتصادی، اندیشه‌ای-گفتمانی و قانونی-مدیریتی‌ بوده‌اند، ویژگی‌های رویکرد جامعه‌محوری پلیس در ناجا دارای سه بخش نظام‌مند و وابسته‌به‌هم؛ «شناختی»، «سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی» و «عملیاتی» است و پیامدهای این رویکرد به دو بخش اجتماعی و نهادی (سازمانی) بعدبندی شده و هر کدام دارای جنبه‌های مثبت و منفی هستند.