تحلیل سیستمی تقسیم سیاسی فضا در ایران

تقسیمات کشوری به عنوان یکی از ابزارهای سازماندهی با دو هدف بهینه کردن مکان‏ ها و بهینه کردن کارکردها و فعالیت‏ ها صورت می‏ پذیرید که نهایتا سبب بارورسازی ظرفیت‏ های درون ‏مکانی و دستیابی به توسعه محلی، ملی و منطقه ‏ای خواهد شد. حال از آنجا که تصمیمات نادرست مرتبط با فضای جغرافیایی کشور می ‏تواند با توجه به وجود شرایط طبیعی نامتوازن، عدم توزیع یکنواخت منابع حیاتی و وجود یک سیستم حکومتی متمرکز که منجر به عدم توزیع بهینه جمعیت و امکانات در کشور ایران شده است؛ می ‏تواند موجب بروز و ظهور عوامل چالش ‏زای گوناگون، ناهمگونی‏ هایی همچون توسعه نامتوازن استان ‏ها و بطور کلی ایجاد آثار منفی بر منافع کشور شود. در این میان شناخت چگونگی اثرگذاری عناصر و عوامل موثر بر تقسیم سیاسی فضای ایران با هدف کسب دید واقع‏ بینانه و همه ‏جانبه در این زمینه، جهت رفع و حل چالش‏ های موجود و کاهش و کنترل آثار منفی عوامل و عناصر نامبرده جهت تحقق اهداف تقسیم سیاسی فضا ضروری می ‏باشد. بنابراین، پژوهش حاضر از نوع توصیفی- تحلیلی با روش جمع ‏آوری اطلاعات کتابخانه ‏ای- میدانی و بکارگیری آزمون استنباطی فریدمن جهت شناسایی و اولویت ‏بندی عوامل موثر بر تقسیم سیاسی فضای ایران در قالب تفکر سیستمی انجام شد. سپس از طریق تحلیل سیستمی همراه با ارایه مدل در بستر نرم ‏افزار vensim به ارزیابی میزان و چگونگی نقش ‏آفرینی عناصر موثر در تقسیم سیاسی فضای ایران پرداخته شد. در نهایت دریافتیم از میان عوامل موثر شناسایی شده، سه عامل شکل حکومت، عوامل غیررسمی  و جمعیت غالبا بیشترین تاثیر منفی را بر تقسیم سیاسی فضای ایران دارند.