تحلیل مقایسه ای در بررسی اثر معیار های عملکرد و نظارتی بر مدل های هموارسازی سود تاکر،زاورین و جونز (رویکرد متغیر گزینی هوش مصنوعی ریلف و لارس)

پدیده هموارسازی سود مقوله ای مشترک در مرز دانش حسابداری و امور مالی است. یکی از انگیزه های شرکت ها برای هموار کردن سود حداقل نمودن تاثیر مالیات در طول زمان می باشد. یکی از مسایلی که در تحلیل عوامل موثر بر هموارسازی سود نقش دارد، معیار مناسب جهت تشخیص هموارسازی سود است. در این پژوهش به تحلیل مقایسه ای مدل هموارسازی سود TZ, JONES پرداخته شد. هدف این پژوهش این است که آیا از دیدگاه نظارتی و عملکرد با کاربرد روش های متغیر گزینی ریلف و لارس تفاوتی بین شاخص های هموارسازی سود وجود دارد یا خیر؟ این پژوهش با استفاده از اطلاعات 150شرکت طی 7 سال مالی (دوره 1390 الی 1396) در بورس اوراق بهادار تهران به مقایسه تاثیر معیارهای نظارتی و عملکردی بر دو شاخص هموارسازی سود پرداخته است. از جنبه نوآوری این پژوهش می توان به استفاده از معیارهای نظارتی (حاکمیت شرکتی، حسابرسی داخلی و کمیته حسابرسی) و معیارهای عملکرد (بازده دارایی، بازده سهام، بازده حقوق صاحبان سهام، وجه نقد عملیاتی، نسبت قیمت به سود هر سهم، بازده فروش) به طور هم زمان اشاره کرد؛ و همچنین برای اولین بار با روش های هوش مصنوعی اقدام به تحلیل مقایسه ای شاخص های هموارسازی سود شده است. نتایج نشان می دهد که عوامل عملکردی با روش ریلف و لارس نسبت به معیارهای نظارتی بر دو شاخص tz و Jones تاثیربالاتری دارد. به طورکلی می توان نتیجه گرفت که با تغییر شاخص هموارسازی سود و روش متغیر گزینی تفاوت چندانی در میزان تاثیر شاخص های تاثیرگذار ایجاد نشده است، هرچند که با تغییر روش میزان تاثیر ریز شاخص های تاثیرگذار تغییر ناچیزی دارند.