جستاری بر رویکرد کدهای فرم-مبنا و جایگاه آن در طراحی شهری

کدهای فرم-مبنا به عنوان رویکردی نسبتا جدید، از قواعد برنامه‌ریزی و طراحی شهری با هدف دست‌یابی به فضاهای عمومی کارا با نگرشی مکان- مبنا پشتیبانی می‌کنند. در واقع این رویکرد با در نظرگیری ویژگی‌های زمینه‌ای محیط شهری و چشم‌انداز آن، کدهایی را با کمک تفکر برنامه‌ریز و طراح ایجاد می‌کند که، مبتنی بر چگونگی استقرار انواع گوناگون فرم‌های شهری در مکانهای مختلف است. این کدها می‌توانند با پیش‌بینی محیط ساخته شده از طریق کنترل و تنظیم فرم‌ها، به بهترین چیدمان فرمی امکان‌پذیر در راستای پاسخگویی به نیازهای انسانی دست یابند. امروزه، در کشور ما نیز با توجه به پیچیدگی‌هایی که در طراحی شهری، در زمینه ایجاد تعادل و تعامل میان کاربری‌ اراضی، فرم شهری و مکان استقرار آنها وجود دارد، نیاز به این رویکرد بیش از پیش احساس می‌شود. این مقاله، با هدف آشنایی بیشتر با روند تولید و تنظیم کدهای طراحی شهری با تاکید بر شرایط بومی، فرهنگی، اجتماعی و تاریخی تدوین گردیده است. لذا در آن سعی شده است رویکرد کدهای فرم-مبنا از رهگذر مفهوم، فرآیند و اجزای آن مورد بحث و بررسی قرار گرفته و به اختصار به برخی از چالش‌های پیش روی این مفهوم پرداخته شود.