برساختن هویت ملی در بلژیک؛ سیاست آموزشی در مدارس دوره ابتدایی

هویت ملی یکی از ارکان مهم حفظ وحدت و یکپارچگی درون ملت‌هاست که دولت‌ها برای حفظ موجودیت و یکپارچگی کشور موظف‌اند مولفه‌های سازنده هویت ملی را در مردم تقویت و بازتولید کنند. یکی از راه‌های آموزش هویت ملی به دانش‌آموزان، تدوین محتوای آموزشی و کتب درسی مناسب در مدرسه است. اگر هویت ملی را به معنی داشتن احساس تعلق به کشوری که مردم آن زبان، سرزمین، میراث فرهنگی و آداب‌ورسوم، عواطف و خاطرات مشترک، نظام سیاسی و دولت، باورها، سمبل‌ها و قهرمانان ملی مشترک، تاریخ و پیشینه‌ی مشترک، اقتصاد واحد، هنر و ادبیات و حتی دین مشترک دارند، در نظر بگیریم، این احساس تعلق در یک ملت، ایجاد نوعی همبستگی و یکپارچگی می‌کند. در این نوشتار، وجود مولفه‌های سازنده هویت ملی، در آموزش‌های رسمی دبستان‌های کشور بلژیک، به‌وسیله تحلیل محتوای مفاد درسی دبستان و پاسخ‌های معلمان و مدیران مقطع ابتدایی به پرسش‌نامه‌ای محتوی 25 سوال به سه زبان انگلیسی، فرانسوی و هلندی که به 3140 مدرسه ابتدایی در بلژیک ارسال‌شده بود، بررسی می‌شود. تحلیل نتایج نظرسنجی آموزشی و پدیدارشناسی کنش‌های سیاسی و جامعه‌شناختی دولت بلژیک در جامعه نشان می‌دهد که این دولت نه‌تنها نسبت‌به هویت ملی و تحکیم آن بی‌تفاوت نیست، بلکه با برنامه‌ها و سیاست‌های مختلف و متنوعی درصدد تحکیم هویت ملی و ملت‌سازی براساس ارزش‌های تعریف‌شده بلژیکی است. این نوشتار براساس مطالعات کتابخانه‌ای، کسب اطلاعات از طریق پرسش‌نامه و مشاهده مستقیم محیط، با استفاده از روش اسنادی، توصیفی، تحلیل محتوای کیفی و مطالعات میدانی انجام شده است.