تاثیر تبدیل اراضی طبیعی به زراعی بر برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک (مطالعه موردی: واوسر - کیاسر، استان مازندران)

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثر تبدیل اراضی طبیعی به انواع اراضی زراعی در روستای واوسر از توابع شهرستان کیاسر انجام شد. برای این منظور، یک کاربری مرتع به همراه سه کاربری شامل کاربری های کشت عدس، گندم و سیب زمینی به عنوان محدوده مورد مطالعه انتخاب شدند. نمونه برداری از خاک هر کاربری از عمق 30-0 سانتی متری از سطح خاک صورت گرفت. در مجموع 40 نمونه خاک جمع-آوری گردید. سپس فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی خاک شامل بافت خاک، پایداری خاکدانه ها، وزن مخصوص ظاهری، ماده آلی کل، نیتروژن کل، پتاسیم، فسفر قابل جذب، کربنات کلسیم، اسیدیته خاک و هدایت الکتریکی اندازه گیری شدند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که تبدیل مرتع به سه کاربری مذکور، روی بافت کلی خاک اثری نداشت و بافت خاک در هر چهار کاربری از نوع لومی بود. اما در بررسی مقایسه میانگین سه فاکتور تشکیل دهنده بافت خاک (سیلت، رس و شن) مشخص شد که بین درصد شن و سیلت اختلاف معنی داری در سطح 05/0 وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد، سایر فاکتورها مانند پایداری خاکدانه، ماده آلی کل، نیتروژن کل، کلسیم کربنات در اثر این تبدیل به طور معنی داری کاهش یافتند بطوریکه در کاربری عدس، سیب زمینی و گندم پایداری خاکدانه به ترتیب 95/50، 44/20 و 76/8 درصد، ماده آلی کل به ترتیب 94/41، 73/24 و 04/22 درصد، نیتروژن کل به ترتیب 86/42، 43/21 و 14/7 درصد و میزان میزان کربنات کلسیم به ترتیب 72، 62 و 88 درصد کاهش یافتند. درصورتی که فسفر به ترتیب 91/55، 39/86 و 39/24 و پتاسیم به ترتیب 05/44، 88/71 و 45/8 درصد افزایش یافتند. اما این تبدیل اثر معنی داری بر اسیدیته، هدایت الکتریکی و وزن مخصوص ظاهری، نداشت. نتایج این پژوهش نشان داد که تغییر کاربری می تواند اثرات متفاوتی بر مشخصه های کیفی خاک داشته باشد بنابراین پیشنهاد می گردد نظارت و ارزیابی مداوم از وضعیت حاصلخیزی و کیفیت خاک های اراضی کشت شده صورت گیرد.