اثر تنش شوری بر پروفایل پروتئینی لاین های خویش آمیخته متحمل و حساس ذرت (.Zea mays L)

این پژوهش به منظور بررسی تغییرات الگوی پروتیوم در برگ لاین های B73 و MO17 ذرت در تیمارهای تنش شوری 200 میلی مولار نمک کلرید سدیم و بدون تنش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در شرایط آبکشت (هیدروپونیک) در سال 1396 در دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام شد. نتایج نشان داد که عملکرد زیستی در هر دو لاین در شرایط تنش شوری نسبت به شاهد بدون تنش کاهش یافت. الکتروفورز دوبعدی منجر به شناسایی 78 لکه پروتئینی تکرارپذیر در لاین B73 شد که از بین آن ها 28 لکه و از 123 لکه تکرار پذیر در لاینMO17 ، 20 لکه در اثر تنش شوری تغییر فراوانی داشتند. شناسایی پروتئین ها با استفاده از دو شاخص نقطه ایزو الکتریک و وزن مولکولی نشان داد که پروتئین های کاندید جزء پروتئین های دخیل در مسیرهای متابولیسم و تولید انرژی، پیام رسانی و کانالی، حفاظت و دفاع سلولی و پروتئین های دخیل در ساختار و جای گیری پروتئین های دیگر بودند. در شرایط تنش شوری بیشترین تعداد لکه های پروتئینی تغییر بیان یافته در لاین  B73و MO17 مربوط به پروتئین های متابولیسم و انرژی، پروتئین های پیام رسانی و کانالی و پروتئین های دخیل در ساختار و جای گیری پروتئین های دیگر بودند. در هر دو لاین B73 و MO17، تمام پروتئین های کانالی و پیام رسان، در اثر تنش شوری، به ترتیب کاهش و افزایش فراوانی داشتند. از مهم ترین پروتئین های دارای تغییر فراوانی بالا، پروتئین Calmodulin-binding transcription activator 4 بود که فعال کننده رونویسی کالمودولین است و نقش مهمی در رشد گیاه و پاسخ به محرک های محیطی دارد. این لکه پروتئینی در لاین B73 کاهش و در لاین MO17 افزایش فراوانی داشت. با کاهش پروتئین های کانالی و پیام رسان از توسعه سیستم آوندی جلوگیری شده و در نتیجه از انتقال یون های سمی به سمت اندام های هوایی جلوگیری می شود. در لاین B73 کلیه پروتئین های درگیر در متابولیسم و تولید انرژی در اثر تنش شوری کاهش فراوانی و در لاین MO17، بیشتر آنها افزایش فراوانی داشتند. این موضوع نشان می دهد که با افزایش نسبی این پروتئین ها، متابولیسم گیاه افزایش یافته و باعث صرف انرژی ببیشتر گیاه برای مقابله با تنش شوری می شود. این نتایج می تواند بخشی از حساسیت بالای ذرت لاین MO17 نسبت به لاین B73 را در شرایط  تنش شوری توجیه کند.