نشانه شناسی فرهنگی نقوش خال کوبی زنان بختیاری ساکن خوزستان

هنرهای بومی و قومی، بخش تحسین برانگیز میراث فرهنگی هستند. در این میان خال کوبی رسمی دیرینه محسوب می شود که در سراسر جهان عملی رایج به شمار می رود. در کشور ما ایران نیز، خال کوبی میان اقوام گوناگون قدمتی دیرینه دارد و در میان اقوام بختیاری نیز این عمل مرسوم بوده است. خال کوبی زنان بختیاری ساکن خوزستان جلوه ای از فرهنگ اقوامی است که باورها و اعتقادات آنان را به صورت نقش بر متن بدنشان متجلی می کند. پژوهش توصیفی تحلیلی حاضر با استفاده از روش مردم نگاری و نشانه شناسی فرهنگی به ارزیابی نقوش خال کوبی زنان بختیاری ساکن خوزستان پرداخته و با تاکید بر آرای یوری لوتمان 1984)، نقوش خال کوبی حک شده بر متن بدن زنان بختیاری منطقه خوزستان، معنای آن و همچنین تاثیر فرهنگ، باورها و اعتقادات این مردمان را واکاوی کرده است. گردآوری اطلاعات علاوه بر منابع کتابخانه ای، به کمک مصاحبه و مشاهده میدانی صورت گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که خال کوبی زنان بختیاری به دلایل گوناگونی چون تزیین و آراستن، درمان و شفایافتن، خاصیت جادویی و مقابله با نیروهای مافوق طبیعی و همچنین محافظت زن باردار در برابر آل به کار می رود. هنرمند بختیاری آثار خود را با الهام از طبیعت و جهان موجود می سازد که در این میان نقوش کیهانی، هندسی انتزاعی، جانوری، گیاهی، زیورآلات، اشیا و در برخی مواقع نقوش انسانی قابل توجه است. برخی از نقوش مانند خورشید، ستاره، چلیپا، بز کوهی و آل باوری نمادین هستند و حضوری دیرینه در فرهنگ کهن ایل بختیاری دارند.