رویکرد کیفیت زندگی سکونتگاه های مرزی در برنامه های توسعه پنج ساله ایران

مناطق مرزی به ویژه در ایران، از اهمیت بی بدیلی برخوردار است. توجه به کیفیت زندگی مناطق و سکونتگاه های مرزی یک راهبرد مهم و اساسی در راستای توسعه مرزها و همچنین توسعه یکپارچه سرزمینی است. گام بنیادی برای بهبود بخش کیفیت زندگی در مناطق مرزی، رویکردی است که نظام سیاست گذاری و برنامه ریزی کشور در محتوای اسناد توسعه تدارک دیده است. در ایران برنامه های پنج ساله توسعه به عنوان اسناد راهبردی توسعه کشور، جهت جریانات مذکور است که در این تحقیق تلاش شد به تحلیل محتوای برنامه های توسعه پنج ساله پس از انقلاب از حیث پرداختن به کیفیت زندگی در مناطق مرزی و تغییرات رویکرد مذکور طی شش دوره ی اسناد توسعه ایران پرداخته شود. تحقیق حاضر به لحاظ هدف کاربردی است. داده ها با روش مطالعه ی اسنادی گردآوردی شده است. تحلیل داده ها در چارچوب تحلیل محتوا کیفی با رویکرد استقرایی انجام گرفته است. برای تحلیل محتوای شش سند توسعه کشور از نرم افزار مکس کیودا استفاده شد. نتایج نشان داد تاکنون برای برنامه ریزان و سیاست-گذاران، کیفیت زندگی در فضاهای مرزی یک مسئله اولویت دار نبوده است. از این رو می توان گفت یکی از ریشه های اصلی چالش های کنونی مناطق مرزی، رویکرد نظام سیاست گذاری و برنامه ریزی است که تا زمان تدوام این ناعدالتی در سیاست گذاری، وضع مناطق مذکور تغییر چشمگیری نخواهد داشت.