ارزیابی نقش مولفه های آسایش بصری نوری در تعلق مکانی دانشجویان، مورد مطالعاتی: دانشگاه صنعتی شاهرود

تعلق و پیوندجویی از جمله اساسی ترین نیازهای انسان در تعامل با فضا است. تعامل عاطفی با مکان، سبب معنابخشی به مکان شده و کیفیت تجربه مکان را ارتقاء می دهد. فضاهای دانشگاهی از جمله مکان هایی هستند که وجود و ارتقاء تعلق مکانی در آن ها می تواند به بهبود کیفیت آموزشی منجر شود. یکی از متغیرهای کالبدی مهم در فضاهای آموزشی، آسایش بصری نوری می باشد. در این راستا، در پژوهش حاضر نقش مولفه های آسایش بصری نوری در تعلق مکانی دانشجویان مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت ارزیابی نه کلاس درس از سه دانشکده از دانشگاه صنعتی شاهرود به عنوان مورد مطالعاتی انتخاب شدند. سنجه های اصلی شامل خیرگی و شدت روشنایی، شدت درخشندگی و رنگ بودند. پرسشنامه ای محقق ساخته از 385 نفر از دانشجویان تکمیل شد و با استفاده از روش تحلیل همبستگی اسپیرمن در نرم افزار SPSS20 بررسی شدند. نتایج نشان داد که از 57 مولفه مرتبط با آسایش بصری نوری، 24 مولفه با تعلق مکانی رابطه معنی دار داشتند. صندلی و چیدمان نامناسب آن (0.147-) بیش ترین سهم را در تبیین تعلق مکانی داشته و چراغ با ارزش همبستگی 0.086، پنجره با ارزش 0.082- و عوامل غیر کالبدی با ارزش 0.0287 در رتبه های بعدی قرار گرفتند. این مساله نشان دهنده این است که هر چند جهت گیری ساختمان در نگاه اول به نظر تعیین کننده به نظر می رسد، با این حال در ادراک ذهنی افراد در مراتب آخر قرار می گیرد و در واقع چیدمان صندلی و دید به تابلو درجه اهمیت بالاتری به خود می گیرند. مکان گزینی و اهمیت صندلی صرفا به خاطر دید به تابلو نبوده، بلکه بیش تر به علت تفاوت در کم و کیف شاخص های نوری در مکان های مختلف در کلاس می باشد که در ادراک ذهنی افراد نیز تاثیر می گذارد.