مروری فراروشی بر رویکرد بازیابندگی محیط های شهری

امروزه توسعه شتابان شهرها و گسترش سبک زندگی شهری، مشکلات روزافزونی چون تضعیف سلامت روانی شهرنشینان را به دنبال داشته است، اگرچه مروری بر پیشینه پژوهش های انجام گرفته در قالب رویکرد «محیط های بازیابنده» بیانگر وجود مجموعه گسترده و متنوعی از مطالعات پیرامون چگونگی تاثیرگذاری محیط های طبیعی بر سلامت روانی انسان ها است، اما بررسی نحوه تاثیرگذاری مستقیم محیط های مصنوع شهری بر سلامت روانی شهروندان تنها در دهه های اخیر و بدون چارچوبی مشخص مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. این در حالی است که در جامعه علمی ایران نیز اندک پژوهش های انجام گرفته پراکنده و آن هم در قالب محیط های طبیعی و درمانی می باشند. این پژوهش با هدف شناسایی و معرفی چارچوب روش شناختی به کار رفته در حوزه مطالعات محیط های شهری بازیابنده و مروری بر نتایج آن ها به دنبال فراهم کردن بستری مناسب برای پژوهش های داخلی است. به این منظور با استفاده از راهبرد پژوهش فراروش، از میان 136مقاله انگلیسی جستجو شده در بازه زمانی 1999-2019، تعداد 30 مقاله انتخاب و با استفاده از روش تحلیل محتوا و بر اساس طبقه بندی لایه های پیاز پژوهش ساندرز به صورت جداگانه کدگذاری و تحلیل شدند. نتایج نشان می دهد که محیط های شهری نیز می توانند مشابه محیط های طبیعی با رعایت شروطی از کیفیت بازیابی برخوردار باشند. جریان اصلی روش شناختی مبتنی بر مطالعات کمی چند روشی با تکیه بر راهبردهای آزمایشی و پیمایشی است که با استفاده از انواع پرسشنامه های خود پاسخ محیطی و فردی و از طریق تحلیل های آماری پارامتریک مقایسه ای و رابطه ای هدایت می شود.