ریخت شناسی افرا کرکو (.Acer monspessulanum L) در برخی رویشگاه‎های ایران

با هدف بررسی تنوع ریخت شناسی افرا کرکو (Acer monspessulanum L.) در ایران، پنج جمعیت از رویشگاه‎های مختلف (مازندران، اصفهان، لرستان، کهکلویه و بویراحمر و گلستان) مورد مطالعه قرار گرفت. صفات ریخت شناسی برگ (طول برگ، عرض  در 2/1 طول برگ، ضخامت برگ، عرض در 4/1 طول برگ، عرض در 4/3 طول برگ، طول رگبرگ  راست، طول رگبرگ میانی، طول رگبرگ چپ، طول لب راست، طول لب میانی، طول لب چپ، طول دمبرگ، سینوس، شکل قاعده برگ، شکل نوک برگ، شکل پهنک، طول نسبی دمبرگ)، روزنه (طول، عرض، مساحت، نسبت طول به عرض، محیط، تراکم) و کرک در مناطق 5 گانه نامبرده مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد نوع کرک در رویشگاه‎های مختلف تفاوتی نداشتند و همه از نوع چند سلولی ساده بودند. در خصوص روزنه، اختلافات کمی بین جمعیت های مختلف مشاهده شد و همه جمعیت‎ها دارای روزنه از نوع پاراسیتیک بودند. به نظر می‎رسد کرک و روزنه صفات تشخیصی مناسبی برای افرا کرکو نباشند. در بررسی صفات برگ پایه‎های نمونه‎گیری شده از 5 جمعیت در 4 خوشه جدا تفکیک شدند. جمعیت یاسوج و مازندران خویشاوندی نزدیک‎تری نسبت به یکدیگر در مقایسه با سایر جمعیت‎ها داشته و جمعیت گرگان بیشترین پراکندگی را داشتند. بطور کلی، با توجه به صفات مورد بررسی می‎توان نتیجه‎گیری کرد که صفات برگ از قبیل صفات سینوس برگ، ضخامت برگ، عرض در 4/3 طول برگ، شکل پهنک، طول دمبرگ و شکل قاعده برگ بدلیل تاثیر پذیری کمتر از محیط می‎توانند به عنوان صفات متمایز کننده در گونه افرا کرکو مورد استفاده قرار گیرند.