نقد و بررسی سبدهای غذایی مطلوب و فعلی جامعه ایرانی با رویکرد همبست آب و غذا

سبد غذایی جامعه به عنوان یک ارتباط ‏دهنده بخش کشاورزی با منابع آب، می‏تواند به عنوان شاخصی برای بررسی پایداری زیست محیطی تامین غذای جامعه استفاده شود. از این رو، در پژوهش حاضر همبست آب و غذا برای دو سبد غذایی مطلوب وزارت بهداشت و سبد غذایی فعلی جامعه بررسی شد. نتایج نشان داد از منظر تاثیر سبدهای غذایی بر محیط ‏زیست، سبد غذایی مطلوب وزارت بهداشت رد پای آب آبی برابر با 6/733 مترمکعب/نفر/سال و رد پای آب خاکستری معادل 2/37 مترمکعب/نفر/سال به همراه دارد. در بین 6 گروه غذایی بررسی شده، گروه غذایی گوشت، تخم مرغ، حبوبات و مغزها بیشترین سهم در رد پاهای آب را دارد. جایگزینی سبد غذایی مطلوب با سبد غذایی فعلی سبب کاهش برداشتی معادل با 4/371 میلیون مترمکعب/سال از منابع آب سطحی و زیرزمینی کشور و تولید 103 میلیون مترمکعب/سال رد پای آب خاکستری کمتر می‏شود. در بررسی مطلوبیت اقتصادی سبد غذایی نیز مشخص شد که تامین سبد غذایی مطلوب وزارت بهداشت، سالانه تقریبا 8850000 تومان/نفر هزینه دارد که حدود 282 هزار تومان کمتر از هزینه تامین سبد غذایی فعلی جامعه برای هر نفر است. با توجه به آنکه سهم قابل توجهی از هزینه و رد پاهای آب سبد غذایی مطلوب وزارت بهداشت نیز متعلق به گوشت، تخم مرغ، حبوبات و مغزها است، جایگزینی محصولات این گروه با موادغذایی که رد پای آب کمتر، هزینه کمتر و موادمغذی کافی را دارند، توصیه می‏شود. در مجموع، سبد غذایی مطلوب وزارت بهداشت در مقایسه با سبد فعلی جامعه، به عنوان سبد غذایی مناسب از منظر اقتصادی و زیست محیطی معرفی می‏شود.