بررسی اثر ملاتونین بر خصوصیات رشد، فیزیولوژی و بیوشیمیایی گیاه استویا تحت شرایط تنش شوری

به منظور بررسی اثر ملاتونین بر صفات مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه استویا تحت شرایط تنش شوری، آزمایشی گلدانی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه محقق اردبیلی در سال 1398 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش شوری در سه سطح (صفر، 50 و 100 میلی مولار کلرید سدیم) و محلول پاشی ملاتونین در سه سطح (صفر، 75، 150 میکرومولار) بودند. نتایج نشان داد که با افزایش میزان تنش شوری صفات رویشی گیاه از قبیل طول ساقه، وزن خشک بوته و وزن خشک ساقه کاهش معنی داری نشان دادند. محلول پاشی ملاتونین تحت شرایط تنش شدید شوری، سبب بهبود این صفات نسبت به عدم محلول پاشی گردید. بیشترین میزان کلروفیل a، کلروفیل کل و کاروتنویید به ترتیب به میزان 64/6 و 46/7 و 24/6 میلی گرم در گرم وزن تر برگ در گیاهان تحت شرایط عدم تنش شوری و محلول پاشی 150 میکرومولار ملاتونین به دست آمد. همچنین بیشترین مقدار رطوبت نسبی در شرایط عدم تنش شوری و کاربرد 150 میکرومولار ملاتونین حاصل شد. بیشترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی (80/2 درصد)، پراکسیداز (419/0 واحد در میلی گرم پروتئین در دقیقه)، پرولین (49/0 میکرومول در گرم وزن خشک) و کربوهیدرات کل (65/92 میلی گرم درگرم وزن تر) تحت تنش شوری 100 میلی مولار و کاربرد 150 میکرومولار ملاتونین به دست آمد. درحالی که بیشترین میزان فعالیت آنزیم کاتالاز (57/9 واحد در میلی گرم پروتئین در دقیقه) در شوری 100 میلی مولار و 75 میکرومولار ملاتونین مشاهده گردید. بالاترین میزان نشت الکترولیت برگ نیز در شوری 100 میلی مولار و عدم کاربرد ملاتونین مشاهده شد. به نظر می رسد که مصرف ملاتونین در شرایط تنش شوری می تواند باعث افزایش رشد گیاه و بهبود خصوصیات فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه استویا شود.