کانی شناسی و زمین شیمی عناصر اصلی و جزئی پهنه دگرسانی آرژیلیک محدوده کمر، شمال باختر ایران

عملکرد فرآیندهای دگرسانی بر توف‌های ایوسن در محدوده کمر (جنوب استان اردبیل، پهنه طارم- هشتجین) موجب تشکیل زون دگرسانی آرژیلیک گسترده‌ای شده است. هدف از این مطالعه، تعیین عوامل کنترل‌کننده دگرسانی آرژیلیک با استفاده از مطالعات کانی‌شناسی و شاخص‌های شیمیایی دگرسانی است. کانی‌های کوارتز،کایولینیت، موسکویت (از نوع سریسیت)، روتیل، آناتاز، ایلیت، دیاسپور، آلونیت، آلبیت، کلینوکلر، جاروسیت، ژیپس، پیریت، اورتوکلاز و دولومیت، کانی‌های زون آرژیلیک هستند. کانی‌سازی سولفیدی شامل پیریت (به طور غالب)، کالکوپیریت، بورنیت، کالکوسیت، گالن و اسفالریت می‌باشد. شاخص شیمیایی دگرسانی(CIA) از 51/55 تا 74/3 درصد و شاخص کانی‌شناسی دگرسانی (MI) از 8/22 تا 48/3 درصد متغیر است که بیانگر شدت دگرسانی حدواسط تا بالای کانی‌های فلدسپار است. مقدار شاخص مافیک دگرسانی(MIA(O)) نیز از 48/87 تا 88/55 درصد در تغییر بوده و نشان‌دهنده دگرسانی کانی‌های فرومنیزین (پیروکسن و آمفیبول) موجود در توف‌ها می‌باشد. . تهی‌شدگی بیشتر عناصر و از جمله برخی عناصر نامتحرک (Zr، Y، V و LREEs ،Al2O3)، حضور کانی‌های نشان‌دهنده pH اسیدی مانند جاروسیت ، آلونیت و کانی‌های حرارت بالا مانند روتیل و آناتاز، وجود کوارتز حفره‌‌ای در برخی مناطق دگرسان شده و غنی شدگی همزمان As، Sb و Mo در زون دگرسان شده آرژیلیکی کمر، دارای مشابهت‌هایی با دگرسانی‌های سیال داغ کانسارهای اپی‌ترمال سولفیداسیون بالا می‌باشد.