تاثیر کاربرد مواد بهبود دهنده آلی و شیمیایی بر عملکرد و درصد اسانس گیاه دارویی شوید (Anethum graveolens L.) در شرایط تنش کم آبی

 به منظور ارزیابی تاثیر کاربرد مواد بهبود دهنده آلی و شیمیایی بر عملکرد و درصد اسانس شوید در شرایط تنش کم آبی، آزمایشی در سال زراعی 96-1395 در شهرستان بیرجند به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تنش کم آبی به عنوان عامل اصلی در سه سطح (آبیاری پس از 60، 120 و 180 میلی متر تبخیر از تشتک تبخیر کلاس A) و مواد بهبود دهنده آلی و شیمیایی در چهار سطح شامل سوپرجاذب، ورمی کمپوست، زیولیت و متانول به عنوان عامل فرعی بودند. صفات مورد مطالعه در این تحقیق شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی، تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد زیستی، شاخص برداشت، درصد و عملکرد اسانس بودند. نتایج نشان داد که تنش کم آبی موجب کاهش معنی دار تمامی صفات مورد مطالعه به جز شاخص برداشت و درصد اسانس شد. هم چنین، مواد بهبود دهنده آلی و شیمیایی بر ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، عملکرد دانه، عملکرد زیستی و عملکرد اسانس تاثیر مثبت و معنی داری داشتند. برهمکنش تنش کم آبی و مواد بهبود دهنده آلی و شیمیایی بر تعداد چتر در بوته، تعداد دانه در چتر، عملکرد دانه، عملکرد زیستی و عملکرد اسانس معنی دار بود. با افزایش شدت تنش کم آبی استفاده از مواد بهبود دهنده آلی و شیمیایی عملکرد دانه و اسانس را افزایش داد. به طوری که در شرایط تنش شدید مصرف سوپر جاذب موجب افزایش عملکرد دانه و اسانس به میزان به ترتیب 43/34 و 27/37 درصد و محلول پاشی با متانول موجب افزایش عملکرد دانه و اسانس به میزان به ترتیب 71/34 و 85/42 درصد نسبت به شاهد شدند. بر اساس نتایج این تحقیق، مصرف 100 کیلوگرم در هکتار سوپر جاذب و محلول پاشی با 20 درصد حجمی متانول در شرایط تنش شدید جهت افزایش کمیت و کیفیت عملکرد شوید در منطقه بیرجند پیشنهاد می شود.