تعیین نیاز آبی محیط زیستی زیرحوزه های رودخانه کرج با استفاده از رویکرد منحنی تداوم و شاخص های تغییرپذیری جریان

حقابه محیط زیستی ترکیبی از کمیت، کیفیت و زمان بندی آب موردنیاز برای پایداری اکوسیستم آبی است. رودخانه کرج یکی از پنج رودخانه حفاظت شده کشور است که منبع مهم تامین کننده آب آشامیدنی تهران و کرج، آب کشاورزی و منبع تامین برق کشور است. این رودخانه درگذشته نیازهای محیط زیستی پایین دست را تامین می کرده ولی در سال های اخیر و به دلیل رشد مصرف آب کلان شهر تهران و کرج بخش عمده آب این رودخانه برای مصرف شرب تخصیص می یابد و این مسئله حیات زیستمندان وابسته به آن را درخطر قرار داده است. مقاله حاضر باهدف تعیین دامنه قابل قبول حقابه محیط زیستی رودخانه کرج و مقایسه آن با مقدار برآورد شده توسط وزارت نیرو صورت گرفته است. بدین منظور، ابتدا با استفاده از روش های منحنی تداوم جریان (Q90 و Q95) و شاخص های تغییرپذیری جریان، حقابه زیست محیطی رودخانه در سطح زیرحوزه و در مقیاس زمانی ماهانه محاسبه گردید که به این ترتیب سهم زیرحوزه های مختلف در تامین حقابه مشخص شده و می تواند جهت مدیریت حوزه های آبخیز مدنظر قرار گیرد. نتایج نشان داد که روش منحنی تداوم جریان Q95 بالاترین و تنانت اصلاح شده وزارت نیرو کمترین مقادیر را برآورد می کنند، برای مثال در آخرین ایستگاه (سیرا-کرج) مقدار Q95 میانگین ماهانه 5/75 m3/s است درحالی که مقدار میانگین برآورد شده از تنانت m3/s 2/35 می باشد. درنهایت، مقادیر به دست آمده به وسیله روش منحنی تداوم جریان به عنوان حد بالا و شاخص تغییرپذیری جریان به عنوان حد پایین حقابه رودخانه کرج به صورت ماهانه پیشنهاد شد.