تنوع گونه ای، شکل زیستی و کوروتیپ گونه های گیاهی در آرامگاه های جنگلی و توده های گلازنی شده زاگرس شمالی

حفاظت از تنوع زیستی در بوم سازگان های طبیعی و مناطقی که وابستگی مردم به جنگل زیاد است، یکی از چالش های مهم در مدیریت منابع طبیعی محسوب می شود. اولین گام برای برنامه ریزی حفاظتی موفق، دسترسی به اطلاعات پایه از وضعیت های بالقوه و بالفعل تنوع زیستی پوشش گیاهی و عوامل موثر بر آن است. در پژوهش پیش رو، وضعیت تنوع گونه ای، شکل زیستی و کوروتیپ (نوع خاستگاه جغرافیایی) در گونه های گیاهی و ارتباط آن ها با متغیرهای محیطی در جنگل های شهرستان بانه بررسی شد. به این منظور، 32 قطعه نمونه در آرامگاه های جنگلی زاگرس شمالی به عنوان توده های کمتردست خورده و 90 قطعه نمونه در توده های گلازنی شده مجاور آن ها که به طور پیوسته تحت چرای دام و سرشاخه زنی قرار دارند، برداشت شد. نتایج نشان داد که بین تنوع گونه ای، ترکیب شکل زیستی و کوروتیپ این توده ها، اختلاف معنی دار وجود دارد. از 254 گونه شناسایی شده در این پژوهش، 95 گونه بین هر دو رویشگاه مشترک بودند. 114 گونه فقط در آرامگاه ها حضور داشتند که اغلب آن ها با شکل زیستی فانروفیت، همی کریپتوفیت یا کریپتوفیت از خاستگاه جغرافیایی ایران- تورانی، مدیترانه ای یا اروپا- سیبری بودند. ازسوی دیگر، گونه های موجود در توده های گلازنی شده اغلب با شکل زیستی تروفیت و کامفیت به خاستگاه جغرافیایی ایران- تورانی، مدیترانه ای یا صحارا- سندی تعلق داشتند. آرامگاه های جنگلی به عنوان شبکه ای از توده های کمتردست خورده با درصد تاج پوشش و لاش برگ بیشتر و عدم وجود تخریب و چرای دام، شرایط بوم شناختی مناسب تری برای حضور گونه های ارزشمند فراهم می کنند. این آرامگاه ها به دلیل پذیرش اجتماعی بین مردم محلی می توانند نقش مهمی در حفاظت از تنوع زیستی در زاگرس شمالی داشته باشند.