بررسی تاثیر آموزش مهارت های مقابله ای بر فشار مراقبتی مراقبین خانوادگی بیماران مبتلا به سرطان تحت شیمی درمانی

فرایند شیمی درمانی در مبتلایان به سرطان اغلب طولانی مدت و ناتوان کننده بوده و مراقبین خانوادگی این بیماران در طی این دوره فشار زیادی را متحمل می شوند. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر آموزش مهارت های مقابله ای بر فشار مراقبتی مراقبین خانوادگی بیماران مبتلا به سرطان تحت شیمی درمانی انجام شد.

در این مطالعه نیمه تجربی، تعداد 62 نفر از بیماران مراجعه کننده به دو بیمارستان حضرت رسول اکرم و فیروزگر وابسته به دانشگاه علوم پزشکی ایران به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی ساده با استفاده از سکه در دو گروه کنترل و آزمون قرار گرفتند. ابزار جمع آوری داده ها شامل پرسشنامه مشخصات دموگرافیک و پرسشنامه فشار مراقبتی (CBI) بود. در ابتدای مطالعه، فرم مشخصات دموگرافیک و فشار مراقبتی توسط شرکت کنندگان در پژوهش تکمیل شد. سپس مراقبین خانوادگی گروه آزمون، به گروه های 8-5 نفره تقسیم شده و آموزش مهارت های مقابله ای در سه جلسه 60-45 دقیقه ای به آن ها داده شد. چهار هفته پس از مداخله و حین مراجعه مجدد به بیمارستان، پرسشنامه فشار مراقبتی مجددا توسط شرکت کنندگان در پژوهش تکمیل گردید. داده ها توسط نرم افزار SPSS نسخه 18 و با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی، میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (کای دو، تست دقیق فیشر، تی مستقل و تی زوجی)  در سطح معنی داری 0/05 تجزیه و تحلیل شد.

بین دو گروه شرکت کننده در مطالعه از نظر مشخصات فردی تفاوت معنی دار آماری وجود نداشت (0/05>P)؛ همچنین، میانگین و انحراف معیار نمره فشار مراقبتی در شرکت کنندگان گروه کنترل و آزمون قبل از مداخله به ترتیب 17/91±66/37 و 14/89± 56/83 و پس از مداخله 9/15±75/18 و 12/93±49/30 گزارش گردید. طبق نتایج آزمون تی زوجی این تغییرات در دو گروه معنا دار بود (0/001>P). بیشترین میزان کاهش فشار مراقبتی نیز در مراقبین گروه آزمون مربوط به بعد تکاملی بود (0/016>P).

یافته های این مطالعه سودمندی استفاده از روش آموزش مهارت های مقابله ای بر فشار مراقبتی مراقبین خانوادگی بیماران مبتلا به سرطان تحت شیمی درمانی را نشان داد. بنابراین توصیه می شود این روش سودمند و اثربخش به منظور تسهیل سازگاری این مراقبین با شرایط بیمار بیش از پیش مورد استفاده قرار گیرد.