قیمت گذاری گاز طبیعی صادراتی ایران به اروپا: کاربردی از روش ارزش بازگشتی (Netback)

قیمت گذاری کالاها در بازار آزاد و رقابتی، بدون هیچ گونه اعمال فشار بر قیمت ها صورت می گیرد، اما ساختار بازار نفت و گاز، بر مکانیسم قیمت گذاری آن تاثیرگذار می باشد. با توجه به کالای راهبردی بودن نفت و گاز قیمت گذاری آن نیز تا حدودی متفاوت است. یکی از روش های قیمت گذاری گازطبیعی روش ارزش بازگشتی می باشد که در دهه های اخیر در بسیاری از قراردادهای بین المللی به کار رفته است. این روش قیمت گذاری با هدف ایجاد اطمینان خاطر برای مصرف کننده و تولیدکننده و به منظور رقابت پذیری با سوخت جایگزین و با کسر هزینه های ترانزیت و انتقال گاز طبیعی از قیمت های بازاری سوخت در بازارهای هدف صورت می گیرد. در این پژوهش، پس از محاسبه ارزش بازاری گاز برای کشورهای هدف بازار صادراتی اروپا و همچنین عوارض عبور و هزینه انتقال، کمترین قیمت گاز صادراتی ایران به اروپا در مرز بازرگان برای کشور آلمان حدود 300 دلار در هر هزار مترمکعب محاسبه گردیده است. مقایسه قیمت های محاسبه شده با قیمت های صادراتی کنونی ایران به ترکیه و عراق، نشان می دهد استفاده از روش قیمت گذاری ارزش بازگشتی برای بازار صادراتی اروپا کاملا توجیه پذیر می باشد. این مقایسه تنها به محاسبه و برآورد قیمت در مرز ایران پرداخته و تنها از منظر اقتصادی مورد بررسی قرار گرفته است. به منظور صادرات گاز به کشورهای اروپایی، افزون بر فراهم بودن شرایط قراردادی و قیمتی، شرایط سیاسی کشور نیز عامل بسیار مهمی در چانه زنی های بین المللی می باشد.