طبقه بندی مفاهیم اسطوره ای در رمان گاوخونی

«گاوخونی» یکی از رمانهای اسطوره ای معاصر است که موردتوجه اغلب منتقدان و نویسندگان آثار ادبی قرار گرفته است. استفاده از مفاهیم اسطوره ای میتواند به دو دلیل باشد؛ ارایه مفهومی زیباشناسانه و قابل درک از الگوهای اولیه انسانی که در حوزه خودآگاه نویسنده قرار دارد و همچنین برخورداری (نهانبینی) ازلی نویسنده که باعث میشود هنرمندان بطور ناخودآگاه به مصداقهای کهن‌الگویی و اساطیری توجه کنند و آنها را در آثارشان بکار برند. این مقاله در پی آن است که با بهره گیری از نقد اسطوره‌شناسی به ارایه مفاهیم اسطوره ای اثر چه در قالب خودآگاه نویسنده و چه در قالب ناخودآگاه وی بپردازد.

این تحقیق با استفاده از جمع‌آوری و تهیه کتب و مطالب موردنیاز به روش توصیفی- تحلیلی به تجزیه و تحلیل داده‌ها پرداخته است. نگارندگان پس از مطالعه و بررسی به استخراج موارد موردمطالعه پژوهش در میان آثار مذکور پرداخته و آنها را طبقه‌بندی کرده و داده های حاصل از پژوهش را مورد بررسی قرار داده‌اند.

جعفر مدرس صادقی با علم به مباحث اسطوره‌شناسی، درجهت غنا بخشیدن به موقعیت، شخصیتها، موضوع و پیرنگهای مستتر در رمانش بصورت خودآگاه از برخی عناصر و مفاهیم اسطوره ای بهره برده است. از عناصری که در این رمان کارکرد اسطوره ای دارند میتوان به این موارد اشاره کرد: اسطوره آب در خویشکاریهای مادینگی، اسطوره باروری، رجعت به مرحله زهدانی، مرگ و تولد دوباره، جاودانگی و همچنین اسطوره پدرکشی یا تمایلات ادیپی.

 کشف مفاهیم و مولفه های اسطوره ای در رمان گاوخونی سبب میشود علاوه بر درک پیرنگ اصلی رمانها، پیرنگ فرعی و حذفی آنها نیز آشکار و هدف نویسنده از طرح این شیوه از پرداخت داستانی مشخص شود. دو پیرنگ اصلی و حذفی در این رمان وجود دارد. پیرنگ اصلی که در خوانش اولیه بدست می‌آید و پیرنگ حذفی که در خوانشهای بعدی مشخص میشود، نشان‌دهنده آشفتگیهای درونی شخصیتها ست و اعمال و کنشهای آنان نیز تحت تاثیر این پیرنگ حذفی در داستان قابل توجیه است.