بررسی روابط تبارزایی در هم تافت گونه ای گلپر (Heracleum sp.) ایران با استفاده از نشانگر ITS و trnl-rpl32

تیره کرفسیان (Apiaceae) یکی از تیره های بزرگ گیاهی با پراکنش گسترده بوده که در ایران حدود 114 سرده شامل 363 گونه گزارش شده است. سرده Heracleum با دارا بودن بیش از 100 گونه در جهان، دارای هشت گونه در ایران است که سه گونه آن اختصاصی می باشد. بر اساس تشریح آرایه شناسی در فلور ایرانیکا گونه های گزارش شده گلپر در ایران در بخشه های Pubescentia و Wendia شباهت های ریخت شناسی زیادی داشته بطوریکه برخی از صفات، تنوع جغرافیایی وسیعی را نشان داده و شناسایی دقیق گونه ها مشکل می باشد. به همین منظور، از نشانگرهای مولکولی شامل توالی هسته ای ITS و توالی کلروپلاستی rpl32-trnL برای ارزیابی روابط ژنتیکی جمعیت های مختلف از گونه های ایران و هم چنین گونه های دیگر این سرده استفاده شد. درخت تبارزایشی به روش استنباط بیزی ترسیم شد. نتایج نشان داد که توپولوژی درخت تبارزایی حاصل از دو توالی نسبتا مشابه بود با این تفاوت که تعداد جایگاه های اطلاع رسان در نشانگر ITS به مراتب بیشتر از rpl32-trnL بود و ترکیب دو توالی توانست گونه های مربوط به بخشه های مختلف را از هم جدا کند ولی نتوانست به صورت کامل گونه های داخل بخشه ها را از یکدیگر جدا کند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که اطلاعات مولکولی، طبقه بندی مورفولوژی گونه های موجود در فلور ایرانیکا را تایید می کند. علاوه بر این جمعیت های گونه های مختلف داخل هر بخشه به غیر از گونه H. gorganicum از یکدیگر قابل تمایز نیستند. به منظور تایید هر یک از گونه های معرفی شده انحصاری ایران از جمله H. anisactis و H. rechingeri تهیه کلید جدید آرایه شناسی ضروری به نظر می رسد.