فرهنگ و ایدئولوژی در عملکرد انجمن آثار ملی (مطالعه موردی فعالیت انتشارات و کتابخانه)

کتاب رسانه‎ای قدیمی است که علاوه بر انتقال اندیشه و میراث نسلی به نسل‎های بعد از خود، در عمومی‎کردن ایدیولوژی‎ها نیز تاثیر بسزایی دارد. از همین رو کتاب همچون رادیو و تلویزیون در عصر جدید، در دوره سنت و مدرن همواره ابزاری مهم و غیرقابل انکار در اشاعه ایدیولوژی حکومت ها بوده است. انجمن آثار ملی با بیش از نیم قرن فعالیت (1357-1304)، با رویکرد ناسیونالیسم باستانگرا و تجدد غربی، از نهادهای مهم فرهنگی دوره پهلوی بود که تالیف، ترجمه و نشر کتاب و نیز تاسیس کتابخانه بخش مهمی از فعالیت های آن را تشکیل می داد. این انجمن با فعالیت های خود، به ویژه در بخش فرهنگی و پژوهشی توانست تا حدود زیادی در احیا و بازشناسی تمدن و فرهنگ ایرانی و شاخصه های هویتی آن ایفای نقش کند، اما به دلیل فاصله موجود بین حاکمیت و ملت، در همراه ساختن توده مردم با اهداف فرهنگی خود ناکام بود. بعضا نادیده گرفتن علایق مذهبی مردم باعث عمیق تر شدن این شکاف می شد؛ چنانکه در مواردی نیز این رویکرد انجمن اعتراض برخی از اعضای مذهبی انجمن را به همراه داشت.در این پژوهش با روش توصیفی و تحلیلی و بهره گیری گسترده از اسناد، نقش انجمن آثار ملی در اشاعه ایدیولوژی سلطنت پهلوی در حوزه چاپ و نشر کتاب مورد بررسی قرار گرفته است.