پتروگرافی و تاریخچه دیاژنتیکی ماسه سنگ های سازند شوریجه (کیمریجین پسین- هاتریوین) در برش اسطرخی، حوضه رسوبی کپه داغ، شمال شرق ایران

سازند شوریجه یک توالی سیلیسی‌آواری ژوراسیک پسین- کرتاسه پیشین (کیمریجین پسین- هاتریوین) واقع در حوضه رسوبی کپه‌داغ با ضخامت 392 متر در برش اسطرخی است. در برش اسطرخی، این سازند به‌طور هم‌شیب روی سازند کربناته مزدوران (آکسفوردین) نهشته شده و به‌طور هم‌شیب نیز با سازند کربناته تیرگان (بارمین- آپتین) پوشیده شده است. ماسه‌سنگ‌ها به‌طور عمده ساب‌آرکوز، ساب‌لیت آرنایت، فلدسپاتیک لیت آرنایت و لیت آرنایت و به‌طور جزیی کوارتز آرنایت و غنی از کوارتز، فلدسپات و خرده‌سنگ‌های رسوبی و آذرین (پلوتونیکی) هستند و به‌ندرت خرده‌سنگ‌های دگرگونی دارند. براساس مطالعات سنگ‌شناسی و ژیوشیمیایی، رخدادهای جزیی در مرحله دیاژنز اولیه شامل سیمانی‌شدن (کلسیت، اکسید آهن) است. رخدادهای مرحله دیاژنز دفنی عمیق غالب و شامل فشردگی، سیمانی‌شدن (سیلیس، دولومیت، کلریت)، شکستگی، انحلال، انحلال فشاری و آلبیتی‌شدن است. مرحله دیاژنز انتهایی نیز شامل رخدادهای جزیی انحلال و سیمانی‌شدن (کلسیت، اکسید آهن) است. براساس رخدادهای دیاژنتیکی، دمای بیش از 80 درجه طی مرحله دیاژنز دفنی برای سازند شوریجه پیشنهاد می‌شود. تخلخل موجود ثانویه و به‌طور عمده ناشی از انحلال فلدسپات و سیمان کربناته و شکستگی است. میانگین تخلخل و نفوذپذیری 11 مغزه %78/7 و 84/4 میلی‌دارسی است و شمارش نقطه‌ای 38 مقطع نازک، میانگین تخلخل %05/10 را نشان می‌دهد. با توجه به تخلخل و نفوذپذیری قابل قبول، بخش میانی سازند در منطقه مطالعه‌شده ازلحاظ مخزنی مورد توجه است.