فرا تحلیلی کیفی بر ویژگی های محیطی موثر بر خلاقیت کودکان در مدارس و آموزشگاه ها

امروزه موضوع خلاقیت به یکی از موضوعات داغ در زمینه‌ی رشد و پرورش کودکان تبدیل‌شده است و در مطالعات روان‌شناسی و طراحی محیط اهمیت ویژه‌ای پیداکرده است. پژوهش‌ها بر تاثیرگذاری محیط پیرامون کودک بر رشد خلاقیت او تاکید دارند. ازآنجاکه شخصیت افراد در سنین کودکی شکل می‌گیرد، تمرکز پژوهشگران حوزه خلاقیت بر دوران کودکی است. لذا هدف اصلی این تحقیق، واکاوی ارتباط بین خلاقیت کودک و محیط آموزشی برای رده سنی 2 تا 10 سال و شناسایی و تبیین مولفه‌های محیطی موثر بر خلاقیت، با بهره‌گیری از نگرشی مبتنی بر شناخت ابعاد جسمانی و روانی کودک و نیازهای وی به‌عنوان کاربر محیط معماری می‌باشد. تحقیق کیفی حاضر با استفاده از روش اکتشافی و با استفاده از تحلیل محتوای کیفی به شناسایی متغیرهای اساسی موجود در پژوهش‌های مطرح درباره چگونگی رابطه محیط و خلاقیت کودکان پرداخته و با استدلال منطقی، سعی بر تدقیق و جمع‌بندی روابط بین آن‌ها داشته است. ازآنجایی‌که نتایج این تحقیق با اتکا به رویکردی تحلیلی به نظریات محققین و نتایج تحقیقات پیشین استوار است، می‌توان آن را یک فراتحلیل کیفی به‌حساب آورد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که محیط با ویژگی‌هایی نظیر اجتماع پذیری، حس تعلق به فضا، انعطاف‌پذیری، تنوع و پیچیدگی، امنیت، تحریک‌کنندگی، خوانایی و ارتباط با طبیعت در افزایش خلاقیت کودکان موثر است. همچنین اگر محیط آموزش به شکلی طراحی شود که در آن اصول روان‌شناسی محیط مرتبط با شرایط جسمانی و روانی کودک رعایت شود، بستر مناسبی برای شکوفایی و تقویت خلاقیت کودک ایجاد می‌گردد.