تحلیل و بررسی استقلال وجودی و کارکردی قوه واهمه

مسئله اصلی این مقاله نقد استقلال وجودی قوه واهمه بر اساس بررسی کارکردهای منتسب به آن در حوزه علم‏النفس است. روش بررسی توصیفی- تحلیلی بوده و در جهت تبیین مسایل مطروحه از مسلمات حوزه فلسفه و روان‎شناسی نوین استفاده شده است. به طور کلی برای این قوه چهار کارکرد لحاظ شده که در بررسی تحلیلی- انتقادی این کارکردها مشخص می‎شود: فعل ادراک معانی جزیی فرامادی مانند ترس گوسفند از گرگ، فعل خود نفس است که با کمک قوه عقل انجام می‎شود. صدور حکم نیز چه از قسم صواب و چه از قسم ناصواب ربطی به واهمه نداشته، کارکرد خود نفس است. اختلال در عملکرد سایر قوا نیز عمدتا به جهت ضعف و نقصان آنها اتفاق می‏افتد نه اینکه این قوا تحت تاثیر واهمه قرار گیرند، همانند تضعیف قوه عقل که منجر به ادراکات وهمی می‎شود؛ لذا این گونه ادراکات و آسیب‎ها نمی‎توانند علت وجودی و شروری چون واهمه داشته باشند و عمدتا از نقص و عدم ناشی می‏شوند. اختلال در عملکرد نفوس دیگر نیز به جهت فقدان مبانی فلسفی از بحث خارج خواهد بود.