جایگاه عدالت در حقوق مدنی ایران (مطالعه موردی جبران خسارت)

هر قانون و قاعده ای که به جهان حقوق وارد می شود، فارغ از قضاوت عقل و عدالت نیست.این مقاله با فرض پذیرش عدم بی نیازی حقوق از عدالت مشخص می کند کدام نظریه از مفاهیم ارایه شده از عدالت مدنظر حقوق در تبیین مقرراتش بالاخص بحث جبران خسارت بوده است؟ در واقع عدالت به مثابه ی یک عنصر با مفهوم بی طرفی در حقوق مدنی و تناسب جبران خسارت با زیان وارده در نظر گرفته شده است. تنها قاعده ی ناقض، تناسب توافق طرفین است که عدالت با آن مشکلی ندارد به شرطی که طرفین قرارداد در جایگاه برابری باشند و به محض اینکه نابرابری یا سواسفاده از شرایط یکی از طرفین در میان باشد، عدالت ورود کرده و با نادیده گرفتن توافق و با اعمال قاعده ی بی طرفی به اعمال تناسب بین ضرر وارده با خسارت در نظر گرفته شده می پردازد. در نتیجه عدالت با نقش گسترده ی خود ایجاد کننده ی پتناسیل هایی برای منعطف کردن قوانین و توافقات طرفین قرارداد است. در بحث جبران خسارت دیدگاه تناسب و بی طرفانه داشتن از عدالت مطمح نظر بوده که این مفهوم حتی می توانداز توافق طرفین نیز فراتر رود و به بیانی عدالت برتر از قانون  پدیدار شود. در نتیجه این نظریه رکن مشروعیت و اعتبار بخشیدن به قوانین را هم به عهده بگیرد.