بررسی و تحلیل آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه جمهوری اسلامی ایران از منظر غافلگیری نظامی امنیتی

غافلگیری به دلیل اهمیت فراوان آن یکی از اصول مهم صحنه جنگ به شمار می رود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران، قدرت اعتقادی و تفکر اسلام پایه در نگاه به جهان و نظام حکومتی این پدیده، باعث احساس خطر جدی رژیم های استعماری و استبدادی گردید تا آنجا که برای مقابله با این حرکت سیاسی مردمی، همه گونه برنامه براندازانه و خرابکارانه موردتوجه قرار گرفت. یکی از این اقدامات؛ حمله ددمنشانه عراق و تحمیل جنگ تمام عیار علیه جمهوری اسلامی ایران بود. با توجه به واقعیت جنگ و خسارات و صدمات آن، این مقاله به دنبال پاسخ عالمانه به این سوال اصلی است: که "آیا ج.ا.ایران در آغاز حمله عراق دچار غافلگیری شد؟" در صورت تایید غافلگیری ج.ا ایران در شروع جنگ تحمیلی، سوالات فرعی مطرح می گردد: 1- علل و عوامل غافلگیری ایران در شروع جنگ چه بود ه اند؟2- راه کارهای پیشگیری از غافلگیری نظامی- امنیتی از منظر ساختار، رفتار و زمینه در آینده کدام اند؟این پژوهش در زمره تحقیقات کاربردی توسعه ای بوده و از ترکیب داده های کمی و کیفی شامل مصاحبه و پرسشنامه باز و بسته استفاده شده و روش تحقیق آن آمیخته (توصیفی - تحلیلی) است. قلمرو این پژوهش ازلحاظ زمانی از ابتدای انقلاب اسلامی تاکنون و ازلحاظ مکانی حوزه قلمرو نفوذ انقلاب اسلامی و ازلحاظ موضوعی ارایه راهکار پیشگیری از غافلگیری نظامی امنیتی است. به منظور پاسخ گویی به سوالات پژوهش، ضمن مطالعه اسناد بالادستی،9 مولفه و 60 گویه در حوزه غافلگیری احصاء گردید و در قالب سه پرسشنامه و برگزاری هییت های اندیشه ورز نظرات خبرگان امر اخذ گردید و معین شد که جمهوری اسلامی ایران در ابتدای جنگ دچار غافلگیری در سطح راهبردی شده است. در ادامه علل و عوامل غافلگیری موردبررسی قرارگرفته به روش AHP رتبه بندی و درنهایت برای رفع ضعف ها و علل غافلگیری، راهکارهای ساختاری، رفتاری و زمینه ای برمبنای مدل سه شاخه ای ارایه شده است.