مفاهیم و کاربرد اقدام پژوهی در ارتقای عملکرد نظام سلامت: راهنمایی برای مدیران

بسیاری از صاحب نظران اعتقاد دارند که تحقیقات کلاسیک نتوانسته کمک چندانی به حل مسایل گوناگونی که نظام سلامت با آن روبرو هست بکند. بنابراین محققین برای رفع این مشکل رویکرد جدیدی به نام "اقدام پژوهی" را طراحی کردند. هدف مطالعه حاضر معرفی مفاهیم و کاربردهای اقدام پژوهی در ارتقای عملکرد نظام سلامت می باشد.

مطالعه حاضر از نوع مرور کتابخانه ای می باشد. به منظور بررسی روش های مختلف اقدام پژوهی کتاب ها و وب سایت های مرتبط مورد جستجو قرار گرفت. به منظور بررسی مطالعات اقدام پژوهی صورت گرفته در حوزه سلامت و سایر حوزه ها نیز مراجع الکترونیکی معتبر داخلی و خارجی از طریق به-کارگیری کلیدواژه‌های "اقدام پژوهی"، "سلامت"، "سیستم سلامت" و "بهداشت" در سال 2020 مورد بررسی قرار گرفتند.

در ابتدا به تعاریف و مفاهیم کلیدی اقدام پژوهی در نظام سلامت پرداخته شده است و سپس مدل معرفی شده توسط سیمونز در سال 1995 برای اقدام پژوهی، به عنوان یک مدل جامع و کامل، تشریح و مثال هایی از مطالعات اقدام پژوهی انجام گرفته ارایه شد.مدل سیمونز شامل مراحل تشخیص موضوع، جمع آوری اطلاعات، برنامه ریزی، اجرا، ارزیابی و بازخورد می باشد. با جمع بندی مراحل مختلف می توان مراحل زیر را برای انجام یک اقدام پژوهی موفق در حوزه سلامت پیشنهاد کرد: تعیین موضوع اقدام پژوهی، توصیف وضعیت موجود، گردآوری اطلاعات، تحلیل و تفسیر داده ها، انتخاب و اجرای راه حل جدید، گردآوری اطلاعات، ارزیابی تاثیر اقدام جدید و تعیین اعتبار آن، تجدیدنظر و ارایه گزارش نهایی.

از مهم ترین دلایل موفقیت اقدام پژوهی، ناکارآمدی تحقیقات سنتی در پاسخ گویی به سوالات و مشکلات اساسی حوزه سلامت می باشد و دلیل این ناکارآمدی فاصله بین تحقیقات سنتی و نیازهای نظام سلامت می باشد، نقطه ضعفی که می تواند توسط اقدام پژوهی به نحو مناسبی برطرف گردد. در نهایت توصیه می شود اگر مدیران حوزه سلامت به دنبال ارتقای استانداردها و بهبود وضعیت نظام سلامت در عمل و موقعیت خاص خود هستند، بهتر است به سراغ اقدام پژوهی بروند.