تغییرات مکانی ویژگی های شیمیایی خاک سطحی در رابطه با تاج پوشش دو گونه بالشتکی Astragalus myriacanthus و Acantholimon spinosum در مراتع استان یزد

خاک و گیاه در اکوسیستم های طبیعی همواره در کنش متقابل با یکدیگر هستند. ساختار و ویژگی های متفاوت گونه های گیاهی یک منطقه در درازمدت بر متغیرهای محیطی به ویژه خاک تاثیر می گذارد. این مطالعه با هدف بررسی تاثیر دو گونه بالشتکیAstragalus myriacanthus و Acantholimon spinosum بر برخی از ویژگی های شیمیایی خاک در موقعیت های مکانی متفاوت انجام شد. نمونه برداری خاک در اوایل پاییز 96 به صورت تصادفی با انتخاب 20 تکرار (10 پایه از هر یک از گونه ها) از چهار موقعیت مکانی (لبه شیب رو به بالا، لبه شیب رو به پایین، مرکز و بیرون) در مراتع چنار ناز استان یزد انجام و در کل 80 نمونه خاک برداشت شد. سپس ویژگی های شیمیایی خاک ازجمله pH، EC، ماده آلی کل، ماده آلی ذره ای و نیتروژن کل اندازه گیری شدند. بررسی تاثیر حضور بوته ها بر خصوصیات خاک نشان داد که پارامترهای ماده آلی (با میانگین %66/1)، نیتروژن کل (با میانگین %22/0)، هدایت الکتریکی (با میانگین  Ms/cm97/368) و ماده آلی ذره ای (با میانگین 28/1%) در زیراشکوب بوته A. myriacanthus به طور معنی داری بیشتر از خاک بیرون اشکوب (به ترتیب با میانگین های% 92/0،% 13/0، Ms/cm 5/139 و% 58/0) بود (05/0P<). نیتروژن کل و ماده آلی ذره ای در ضلع بالایی نسبت به سه مکان نمونه برداری دیگر بیشترین مقدار را دارا بود. همچنین نتایج نشان داد که ماده آلی کل (با میانگین %77/1)، نیتروژن کل (با میانگین% 23/0)، هدایت الکتریکی (با میانگین Ms/cm 46/215) و اسیدیته خاک (با میانگین 97/7) زیر تاج پوشش  A. spinosumنسبت به خاک بیرون اختلاف معنی داری نداشتند. در حالی که ماده آلی ذره ای با میانگین% 49/1 دارای بیشترین مقدار زیر تاج پوشش نسبت به خاک بیرون و همچنین سایر اضلاع نمونه برداری بود. درمجموع این مطالعه نقش متفاوت گیاهان بالشتکی مختلف را بر ویژگی های شیمیایی و کیفی خاک بیان کرد، به نحوی که با شناخت این نقش می توان کمک شایانی به اصلاح، توسعه و حفظ رویشگاه های آنها نمود.