اهمیت مراقبت مبتنی بر رخداد جهت مقابله با پاندمی بیماریهای نو پدید: یک نامه به سردبیر

سردبیر محترم بیماری های نو پدید و خطر همه گیری آن، تهدید بزرگی برای سلامتی انسان در بسیاری از جوامع محسوب می شود. این بیماری ها موجب تاثیرات اجتماعی و اقتصادی در دنیا شده و سبب اخلال در مسافرت، تجارت و بسیاری از فعالیت های عادی زندگی می گردند.1 به منظور پیشگیری و کنترل بیماری های واگیر و مطابق ماده 6 مقررات بهداشتی بین المللی، کلیه رخداد بهداشتی ایجاد کننده یک وضعیت اضطراری بهداشتی بین المللی، باید مورد ارزیابی قرار گیرد و در صورت تایید، حداکثر طی 24 ساعت، به سازمان جهانی بهداشت گزارش گردد.2 در همین راستا استقرار یک نظام مراقبت کارآمد، به منظور جمع آوری منظم داده های مربوط به بروز بیماری ها و تجزیه و تحلیل این داده ها، یکی از ضروریات کنترل و مقابله با پاندمی بیماری ها و کاهش بیماری زایی و مرگ و میر ناشی از آن ها است. در کشور ایران انواع نظام مراقبت اعم از مراقبت فعال، مراقبت غیر فعال، مراقبت دیده ور، مراقبت سندرومیک و غیره، پیاده سازی شده و در حال اجرا است. اما با وجود پیشرفت های حاصله در زمینه نظام مراقبت بیماری ها، تقویت همکاری پرسنل بهداشت و درمان شاغل در بخش دولتی و خصوصی و همچنین طراحی یک سیستم یک پارچه جمع آوری داده برای پایش الگوی بیماری و شناسایی طغیان های احتمالی، باید بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد. یک سیستم مراقبت پویا، ظرفیت شناسایی، ارزیابی خطر، پاسخ به موقع به یک تهدید سلامت عمومی را خواهد داشت، زیرا تاخیر در شناسایی و گزارش دهی موارد بیماری، می تواند موفقیت در پاسخ جهانی به یک پاندمی را به خطر بیاندازد.3 با توجه به این که در نظام مراقبت روتین، گزارش دهی با تاخیر انجام می شود و همچنین تمام موارد تهدید کننده سلامت را پوشش نمی دهد، ضرورت دارد از یک سیستم مراقبتی که توانایی شناسایی رخدادهای مرتبط با وقوع بیماری در انسان و رخدادهایی که بالقوه سلامت انسان را را تهدید می کنند از قبیل بیماری و مرگ در حیوانات، آلودگی آب و مواد غذایی و خطرات ناشی از حوادث شیمیایی و هسته ای، استفاده شود. سیستم مراقبت مبتنی بر رخداد، یکی از این برنامه ها با ویژگی فوق است که قابلیت جمع آوری سریع اطلاعات و گزارش دریافتی از طریق کانال های رسمی و غیر رسمی مانند شایعات و اخباری که در رسانه ها منتشر می شود را دارد. در این برنامه همه موارد بیماری و رویدادهای افزایش یافته غیر منتظره و با منشا گوناگون، باید به سرعت مورد ارزیابی قرار گیرد و به طور مناسب پاسخ داده شود.4 نتایج حاصل از مطالعه انجام شده نیز حاکی از آنست که نظام مراقبت مبتنی بر رخداد توانسته است رخدادهای مهم بهداشتی را به موقع شناسایی نماید و مورد ارزیابی و پاسخ قرار دهد.5 بنابراین در پیش گرفتن رویکردی جدید در زمینه اجرا و تقویت نظام مراقبت در سیستم سلامت، با بهره گیری از نظام مراقبت مبتنی بر رخداد به صورت ترکیبی در کنار سایر نظام مراقبت پیاده سازی شده و با استفاده از تکنولوژی روز دنیا برای دریافت گزارش و همچنین رصد و پایش رخدادها، دارای اهمیت بسیار می باشد. بنابراین، ضروری است سیاستگذاران نظام سلامت، نسبت به توسعه و بهبود زیرساخت نظام مراقبت برنامه ریزی و اقدام کنند.