بررسی و شناسایی عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره اول متوسطه شهر قم با روش تحلیل سلسله مراتبی AHP

شناسایی عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان یکی از دغدغه‌های مهم برنامه‌ریزان آموزشی و مدیریتی است. این مطالعه با هدف شناسایی عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دوره اول متوسطه شهر قم با روش تحلیل سلسله مراتبی AHP انجام شد.

 این پژوهش در دسته پژوهش های کاربردی و با ماهیت توصیفی پیمایشی قرار دارد. جامعه آماری شامل دو گروه بود؛ الف) 30 نفراز مدیران ارشد و خبرگان در حوزه آموزش. ب) دانش آموزان دوره اول متوسطه شهر قم که تعداد آنها بر اساس گزارش اداره کل آموزش و پرورش؛ 12613 نفر اعلام شده است. نمونه آماری برای جامعه اول: 30 نفر از مدیران ارشد و خبرگان در حوزه آموزش به روش نمونه گیری در دسترس و برای جامعه دوم: با توجه به فرمول کوکران، تعداد 375 نفر از دانش آموزان به روش خوشه‌ای طبقه‌ای انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها: از مصاحبه ساختارمند و پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد.

عوامل زیر به ترتیب بیشترین تاثیر را بر پیشرفت تحصیلی دانش-آموزان متوسطه داشته اند؛ 1) عوامل اقتصادی، 2) عوامل خانودگی، 3) عوامل فردی، 4) عوامل آموزشی، و همچنین سهم هر یک از عوامل فردی، خانودگی، اقتصادی و آموزشی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان متوسطه دوم شهر قم به ترتیب اولویت؛ سهم عوامل اقتصادی 128/0؛ سهم عوامل خانودگی 564/0؛ سهم عوامل فردی 230/0؛ و سهم عوامل آموزشی 078/0؛ به دست آمد.

یافته‌های این مطالعه نشان داد که عوامل اقتصادی در اولویت اول قرار دارد. بنابراین بقیه عوامل را می‌توان تحت تاثیر عامل اقتصادی دانست. چنانچه وضعیت اقتصادی بهتر شود؛ خود به خود عوامل دیگر یا حل شده و یا ضعیف خواهند شد.