گذار ناقص نرخ بهره و سیاست پولی در ایران

مکانیزم اثرگذاری نرخ سود سیاستی به این صورت است که ابتدا نرخ های سود بانکی (سپرده ها و تسهیلات) تغییر یافته و سپس در واکنش به آن، متغیرهای کلان اقتصادی تغییر می کنند. براین اساس، اگر گذار نرخ سود کامل باشد، آن گاه کارایی سیاست پولی نیز بیشتر خواهد بود و اگر گذار به صورت ناقص باشد، آنگاه کارایی سیاست پولی کمتر خواهد بود. هدف از مطالعه حاضر بررسی گذار نرخ سود در ایران است. بدین منظور، یک الگوی تعادل عمومی پویای تصادفی باوجود شبکه بانکی طراحی شده است. در این مدل، حجم سپرده ها را خانوارهای صبور تامین می کنند و تسهیلات به خانوارهای غیرصبور تخصیص می یابد. همچنین، نرخ سود سیاستی توسط بانک مرکزی و در بازار بین بانکی تعیین می شود. با استفاده از داده های فصلی مربوط به دوره 1398- 1388و روش برآورد بیزین، پارامترهای ساختاری این مدل برآورد شده است. نتایج برآورد نشان می دهد که گذار نرخ سود تسهیلات و نرخ سود سپرده ها در ایران به صورت ناقص برقرار است. همچنین، نتایج حاصل از شبیه سازی سیاست یک واحد درصد افزایش در نرخ سود سیاستی نشان می دهد که نرخ های سود سپرده ها و تسهیلات کمتر از یک واحد درصد افزایش می یابند که این ویژگی مبین کارایی پایین سیاست پولی مبتنی بر ابزار نرخ سود سیاستی در ایران است.