واکاوی و کشف عوامل موثر در تعاملات مثبت والد کودک: یک مطالعه کیفی

تعاملات مثبت والد-کودک موجبات رشد مهارت های اجتماعی و تنظیم شناختی-هیجانی کودکان را فراهم می نماید؛ بنابراین هدف از این پژوهش واکاوی عوامل موثر در تعاملات مثبت والد  کودک بود.

پژوهش حاضر با روش کیفی و رویکرد استقرایی انجام شد. جامعه مورد مطالعه شامل والدین (15 نفر) و متخصصان حوزه کودک و خانواده (3 نفر) شهر اصفهان بود. مشارکت کنندگان با روش نمونه گیری هدفمند و طبق ملاک های ورودی انتخاب شدند. تجارب افراد با ابزار مصاحبه عمیق و نیمه ساختاریافته مورد بررسی قرار گرفت و داده ها با 18 مصاحبه به اشباع رسید. داده ها با استفاده از روش تحلیل مضمون آتراید-استرلینگ کدگذاری و تحلیل شد.

در مرحله اول کدگذاری، 79 مضمون پایه از متن مصاحبه ها استخراج شد. در مرحله دوم بر اساس میزان سنخیت مفاهیم به دست آمده، تعداد 15 مضمون سازمان دهنده انتزاع شد. در مرحله سوم 4 مضمون شامل: فرزندپروری مثبت؛ فرزندپروری مقتدرانه؛ تاب آوری؛ تنوع محیطی به عنوان مضامین فراگیر مرتبط با عوامل موثر در تعاملات مثبت والد-کودک شناسایی شدند. اعتبارسنجی داده ها با روش بازخورد مشارکت کنندگان و روش کدگذاران مستقل صورت گرفت. اعتباریابی مضامین با استفاده از روش گروه خبرگان (3 نفر از متخصصان) انجام شد و معیارهای تعیین دقت و استحکام داده ها مورد بررسی و تایید قرارگرفت.

نتایج نشان می دهد، آگاهی والدین از شیوه های فرزندپروری، چگونگی استفاده از راهبردهای مقابله ای مثبت و اغنای کودکان با افزایش جذابیت های محیطی از عوامل موثر در بهبود تعاملات والد کودک هستند. از این رو، پیشنهاد می شود که این عوامل در تدوین برنامه های آموزشی والدگری مورد توجه قرار گیرد.