مروری بر روش های آنالیز دستگاهی جهت تعیین مقدار متابولیت فعال کلوپیدوگرل در محیط های بیولوژیک

با وجود مصرف گسترده پیش داروی کلوپیدوگرل در طیف وسیعی از بیماران، محققان دریافتند که این دارو با دوز معمول در سه تا چهل درصد افراد مصرف کننده، اثرات آنتی پلاکتی کافی نخواهد داشت لذا تعیین مقدار متابولیت فعال کلوپیدوگرل جهت ارزیابی اثرات این دارو در هر فرد ضروری به نظر می رسد.

باتوجه به اهمیت تعیین سطح پلاسمایی متابولیت فعال کلوپیدوگرل، در این مقاله به بررسی و مقایسه تمامی روش های آنالیز دستگاهی گزارش شده جهت تعیین مقدار متابولیت فعال کلوپیدوگرل با هدف ارزیابی صحیح فارماکوکینتیک این دارو و در نهایت تجویز دوز مناسب در هر فرد پرداخته شد. با وجود گزارش های متعددی از روش آنالیز کلوپیدوگرل، فقط سیزده مطالعه جهت آنالیز میزان متابولیت فعال کلوپیدوگرل در ماتریس بیولوژیک منتشر شده است. بدلیل مقادیر بسیار کم این متابولیت ها متعاقب تجویز دوز معمول کلوپیدوگرل عمدتا از روش دستگاهی LC و یا موارد پیشرفته تر جهت آنالیز آن استفاده شده است. همچنین با توجه به غلظت بسیار کم متابولیت فعال کلوپیدوگرل و نیمه عمر کوتاه آن در بدن، در صورتی که دستیابی به پروفایل کامل سطح پلاسمایی متابولیت دارو در برابر زمان مد نظر محقق باشد، روش بکار گرفته شده باید قابلیت اندازه گیری مقادیر در حد پیکو گرم بر میلی لیتر را داشته باشد ولی در غیر این صورت دستیابی به مقدار پایین پارامتر LLOQ ضروری نمی باشد.

طبق جمع بندی کامل روش آنالیز های مورد بررسی در صورت دسترسی به سیستم های آنالیز دستگاهی جدیدتر نظیر UHPLC، تفکیک و تعیین مقدار آنالیت ها با دقت بسیار بیشتری صورت خواهد پذیرفت. همچنین بدلیل اینکه استفاده از آشکارساز MS/MS، امکان اندازه گیری سطح پلاسمایی خود داروی کلوپیدوگرل را نیز مهیا می کند، می تواند داده های تکمیلی فراوانی را در اختیار محققین قرار دهد.