تعیین محدوده آسایش حرارتی در فضای ارزیابی کمیت و کیفیت نور در سالن های مطالعه و عرضه راهکارهای اصلاحی

دریافت نور روز در فضاهای ساخت انسان‌ در شمار مهم‌ترین عوامل ارتقای کیفیت زیست در این محیط‌ها محسوب می‌گردد. این عامل در کاربری‌هایی با نیازهای خاص، مانند سالن‌های مطالعه، اهمیت دوچندان می‌یابد. به‌طورکلی کمیت و کیفیت دریافت نور روز در یک فضا با استفاده از شاخص‌های مختلفی قابل‌ارزیابی است. در این پژوهش عملکرد بصری سالن‌های مطالعه هفت دانشکده دانشگاه شهید بهشتی در شهر تهران از طریق شبیه‌سازی با نرم‌افزار رادیانس ارزیابی و شاخص‌های مربوطه محاسبه و سپس این مقادیر با استانداردهای ملی و بین‌المللی مقایسه شده است. در گام بعد، به منظور بهبود شرایط بصری، راهکارهایی پیشنهاد و در هرکدام از فضا‌های مورد بررسی، متناسب با نتایج اولیه، اعمال شده و میزان اثرگذاری هرکدام از راهکارها بر بهبود کمیت و کیفیت نور روز عرضه گردیده است. در این مقاله صحت مدل‌های شبیه‌سازی، با استفاده از برداشت میدانی، بررسی گردیده و بعد به‌منظور مطالعه میزان تاثیرات متناظر با هریک از راهکارهای مورد بررسی در حوزه کفایت و توزیع نور در فضا، آسایش بصری (خیرگی)، و انرژی روشنایی مورد نیاز استفاده شده‌اند. درنهایت، بر اساس نتایج به‌دست‌آمده در بخش شبیه‌سازی و هزینه‌های به‌کارگیری آن‌ها، راهکارهایی برای هر فضا پیشنهاد شده است. بر اساس ارزیابی اولیه کتابخانه‌های مورد بررسی، ، در پنج مورد مشکل دریافت نشدن نور کافی در روز و در یک کتابخانه دریافت بیش از حد نور و وجود خیرگی بوده است، یک کتابخانه هم مشکلی در این زمینه نداشت. مقادیر مربوط به توزیع نور روز (UDI300-3000) در فضاهای دارای مشکل در دریافت نور روز، از بازه 6 تا 59٪ در مدل پایه به مقادیر 24 تا 100٪ ارتقا یافته است. موثرترین راهکارها برای بهبود وضعیت کتابخانه‌ها افزایش و بهبود ضریب بازتاب نور با رنگ‌آمیزی مجدد سطوح فضا، اجرای نورگیر سقفی، و ارتقای ضریب عبور نور شیشه‌ها با حفظ و نگه‌داری و یا تغییر شیشه‌های فضا بوده است. همچنین مصرف انرژی الکتریکی متناظر با نورپردازی مصنوعی در کتابخانه‌ها از 4 تا 58٪ بهبود داشته است. نتایج این پژوهش می‌تواند راهنمایی اجرایی برای ارتقای عملکرد فضاهای کتابخانه‌ای از نظر دریافت نور روز، آسایش، و مصرف انرژی روشنایی در فضاهای کتابخانه‌ای باشد.