خرس قهوه ای (Ursus arctos, Linnaeus, 1758)، گونه ی چتر درگیر بحران تعارض در استان کرمانشاه

خرس قهوه ای (Ursus arctos) گونه ای با دامنه پراکنش وسیع در استان کرمانشاه است و این مهم پیش شرط بروز تعارض را به وجود آورده است. این مطالعه با هدف شناسایی زیستگاه های کلیدی خرس، نوسان آشیان اکولوژیک و پوشش زیستگاه مطلوب آن توسط مناطق حفاظت شده و شهرستان های استان انجام گرفته است. در این راستا پس از پایش های میدانی به مدت 3 سال (از سال 1395 تا 1398) نقاط حضور گونه شناسایی شدند. از 9 متغیر زیستگاهی در غالب متغیرهای اکولوژیک، توپوگرافی و انسانی برای بررسی زیستگاه بالقوه استفاده شد. مدل سازی توزیع با استفاده از الگوریتم آنتروپی بیشینه انجام گرفت. بررسی اهمیت متغیرها در مدل سازی به روش تحلیل جک نایف و اعتبار مدل نیز به وسیله تابع ROC محاسبه گردید. کمی سازی پهنای آشیان اکولوژیک نیز با استفاده از متریک های مربوطه در نرم افزار ENMTOOLS محاسبه گردید. به منظور محاسبه کمی مساحت زیستگاه از حد آستانه TSS استفاده شد. بر اساس نتایج، پوشش زیستگاه مطلوب گونه توسط مناطق حفاظت شده مناسب نیست و این ضعف در بخش های جنوبی استان مشهود است؛ به نحوی که مساحتی معادل 84/265842 هکتار از زیستگاه گونه در خارج از مرز مناطق حفاظت شده و مستعد تعارض با سایر کاربری/پوشش هاست. در بین مناطق حفاظت شده استان، مناطق قلاجه و بوزین و مرخیل بیشترین پوشش را از زیستگاه این گونه چتر داشتند. بر اساس نتایج، حدود نیمی از مساحت شهرستان پاوه معادل 68/46 درصد، مستعد حضور گونه بوده و کمترین احتمال پراکنش نیز در شهرستان قصر شیرین است. نتایج این مطالعه لزوم توجه بیشتر به پیوستگی و پوشش زیستگاه این گونه در بخش های جنوبی استان را بیش ازپیش آشکار می کند.