بررسی اوضاع بهداشتی و پزشکی عصر ناصری براساس گزارشات روزنامه های؛ وقایع اتفاقیه، دولت علیه ایران و ایران

در عصر ناصری روزنامه هایی با عناوین متعدد چاپ و انتشار یافتند. نخستین روزنامه این دوره، روزنامه وقایع اتفاقیه بود که بعد از تغییر نام از شماره 472 تا 550 با نام روزنامه دولت علیه ایران انتشار یافت. روزنامه ایران، از دیگر روزنامه هایی بود که در این دوره در شمارگان متعدد، به چاپ رسید. هرکدام از این روزنامه ها حاوی مطالب سیاسی و اجتماعی داخلی و خارجی بودند. هدف پژوهش حاضر بررسی گزارشات بهداشتی و پزشکی ایران عصر ناصری براساس روزنامه های؛ وقایع اتفاقیه، روزنامه دولت علیه ایران و روزنامه ایران می باشد.

پژوهش حاضر براساس سه روزنامه عهد ناصری؛ روزنامه وقایع اتفاقیه با 471 شماره و ادامه آن با عنوان روزنامه دولت علیه ایران از شماره 472 تا 550 و روزنامه ایران (417 شماره این روزنامه تا سال 1297 ه.ق) با روش توصیفی تحلیلی به بررسی گزارشات و اخبار بهداشتی و پزشکی ایران دوره ناصری می پردازد.

یافته های تحقیق نشان داد؛ با وجود اینکه روزنامه های فوق، روزنامه دولتی بودند و حتی روزنامه وقایع اتفاقیه دارای قیمت بالایی جهت اشتراک بود، در شرایط کمبود امکانات بهداشتی و پزشکی و منابع اطلاع رسانی درخصوص امورات بهداشتی جامعه ایران در دوره ناصری، این روزنامه ها توانستند با چاپ مطالب متعدد بهداشتی چون؛ معرفی انواع بیماری ها، به خصوص بیماری های همه گیر چون وبا و آبله و... و بررسی علل شیوع این بیماری ها و راه های مبارزه با آنها، اطلاعات ارزشمندی را در اختیار خوانندگان خود قرار دهند. در بخش اعلانات روزنامه ها نیز اخبار پزشکی که خود شامل؛ معرفی پزشکان حاذق و کتاب های تالیف و منتشر شده در خصوص موضوعات مختلف پزشکی بودند، جهت اطلاع رسانی به مردم به چاپ می رسید.

در مراجعه به متون، صداقت و امانت داری در پژوهش، استناد به منابع و انتشار آنها رعایت شده است.

 در کنار گزارشات مختلف سیاسی و اجتماعی روزنامه های مزبور، گزارشات متعدد بهداشتی و پزشکی نیز به چاپ رسیده است. درج گزارشاتی چون؛ گزارش مجالس حفظ الصحه، معرفی انواع بیماری ها و بسیاری از موضوعات بهداشتی، همگی دلالت بر توجه گزارشات روزنامه ها به موضوعات بهداشتی و پزشکی داشت.