مدیریت ریسک های سرمایه پذیر در قراردادهای تامین مالی توسعه بالادستی نفت و گاز در چارچوب مدل مخاطرات اخلاقی

عدم تقارن اطلاعاتی بین شرکت ملی نفت ایران و شرکتهای نفتی بین المللی زمینه ساز بروز پدیده های انتخاب نامناسب (در زمان انتخاب پیمانکار) و مخاطرات اخلاقی (در مراحل انعقاد و اجرای قرارداد) در قراردادهای تامین مالی توسعه میادین نفت و گاز کشور است. اگر در قراردادهای منعقده چاره ای برای مخاطرات اخلاقی شرکت نفتی اندیشیده نشود، فارغ از اینکه کدام قالب قراردادی انتخاب شود، منافع مورد انتظار شرکت ملی نفت ایران تامین نخواهد شد. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی، یافته های علم اقتصاد در حوزه نظریه قراردادها برای تدوین قراردادی کامل تر در جهت مدیریت مخاطرات اخلاقی ناشی از عدم تقارن اطلاعاتی به کار گرفته شده است. بدین منظور ظرفیت شروط حقوقی برای کاهش زمینه های بروز مخاطرات اخلاقی به کار گرفته شده است. مهمترین حوزه های عدم تقارن اطلاعاتی در قراردادهای مورد نظر عبارتند از ویژگی های فنی و طراحی پایه و تفصیلی پروژه، تعیین سقف هزینه ها و منابع مالی پروژه، برنامه تامین منابع مالی مورد نیاز و برنامه بازپرداخت منابع مالی. بکارگیری هدفمند شروط قراردادی در راستای کاهش تضاد منافع و همسوسازی منافع طرفین قرارداد، تعیین شاخص های عملکرد مطلوب در قرارداد، ارایه ابزارهای کارا جهت کنترل و نظارت بر عملکرد پیمانکار و پرداخت معوق در جبران خدمات عمده ترین راهکارهای مدیریت ریسک های شرکت ملی نفت ایران هستند.