بازشناسی سنت های شرقی کتابت و تذهیب در مصحف حاضنه (مورخ 410ق، قیروان)

فرانسوا دروش در سلسله تحقیقاتی قلم کوفی اولیه را «عباسی نخستین» نامید و آن را به هفت سبک یا گروه اصلی تقسیم کرد. با این حال او درباره محل گسترش و رواج این سبک ها به نتیجه ای نرسید و جستجو در این زمینه را ناامیدکننده خواند. با این حال شواهدی در دست است که نشان می دهد دست کم درباره محل گسترش و رواج برخی از سبک های این قلم می توان فرضیاتی محکم بیان کرد. یکی از آنها سبک D.I است که با اندک اختلافی در تک برگ های به-جامانده از برخی نسخه های کهن قرآن به جا مانده است. یکی از نسخه های کتابت شده به این خط قرآنی است که سال ها پیش در قیروان کشف شد و چند برگ باقی مانده آن در موزه های مختلف جهان پراکنده است. محققان پیشین بر پایه محل کشف این نسخه محل تولید احتمالی آن را قیروان دانستند. اما در این نوشتار بر پایه شواهد یافت شده از لابلای قرآن های کوفی شرقی اثبات می شود محل گسترش سبک خط این نسخه مرکز ایران بوده است. این شواهد علاوه بر نظام ابجدی به کار رفته در نشان های تقسیم کننده آیات، نظام اعراب گذاری، در سبک خط آن است که مشابهش در خط ضمایم برخی از قرآن های رقم دار کوفی شرقی دیده می-شود.