مدل سازی وابستگی بین بازده و نوسان قیمت نفت با استفاده از رگرسیون کوانتایل کاپولا: مطالعه موردی قیمت نفت خام سنگین ایران

هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه میان بازده و نوسان قیمت نفت خام سنگین ایران با استفاده از روش کوانتایل مبتنی بر کاپولا است. رگرسیون کوانتایل کاپولا ابزاری کارا برای تحلیل مدل های غیرخطی سری زمانی است که به دلیل عدم نیاز به فروض اولیه، دارای مزیت در برآورد ارتباط بین بازده و نوسان است. داده های تحقیق به صورت ماهیانه از ژانویه 1990 تا دسامبر 2019 مورد بررسی قرار گرفته است. در این پژوهش برای محاسبه نوسانات قیمت نفت از فیلتر هادریک-پرسکات استفاده شده است و کوانتایل ها هم به صورت چارکی و هم به صورت صدکی به کار برده شده است. آزمون کلموگروف-اسمیرونوف و بررسی آمار توصیفی، توزیع چوله به چپ متغیرهای بازده و نوسانات قیمت نفت ایران را تایید می کند، بنابراین محاسبه رابطه مستقیم میان بازده نفت ایران و نوسانات قیمت نفت ایران امکان پذیر نیست. براساس نتایج برآورد رگرسیون کوانتایل کاپولا، بین نوسانات و بازده قیمت نفت خام ایران در کوانتایل های (05/0، 1/0، 2/0، 25/0، 3/0، 8/0، 9/0، 95/0) که مربوط به دوره های بدون ثبات و بحرانی (دوران جنگ و تحریم های اقتصادی) است، رابطه مثبت و معنادار وجود دارد که از نظر تیوریک از طریق کانال تاثیر تقاضای احتیاطی بر قیمت نفت قابل توضیح است. براساس نتایج آزمون ANOVA جهت بررسی همگونی واریانس ها درون کوانتایل های مختلف، فرضیه برابری واریانس ها رد شد. همچنین بین نوسانات قیمت نفت با تاخیر زمانی یک دوره (Xt-1) و بازده نفت در کوانتایل های فوق رابطه معنادار یافت شد. با استفاده از این نتایج، سرمایه گذاران می توانند ریسک سرمایه گذاری در بازار نفت و نیز سایر یازارهای مالی مرتبط با بازار نفت را به نحو موثرتری مدیریت کنند.