واگرایی ساحت آیات قرآن از ساحات علوم تجربی

مطالعات قرآن پژوهی در رابطه قرآن با علوم تجربی دو دسته محصول ایجابی و سلبی دارد. دسته اول به اعجاز علمی قرآن مربوط است. هسته مرکزی تیوری های اعجاز علمی این است که قرآن دستاوردهای دانش های تجربی را پیشگویی کرده یا این که توسط این دانش ها تایید می شود. مطالب دسته دوم که به تعارضات میان مطالب قرآنی با آورده های علوم تجربی مربوط است، بر محور وجود گزاره های خلاف علم در این کتاب استوار است. پژوهش حاضر که با "توجهات منطقی و معرفت شناختی"، در نسبت میان قرآن و علم تجربی، ادعاهای تعارض و اعجاز را هم زمان مدنظر دارد، پس از مروری بر تطور دیدگاه ها در رابطه قرآن و علم در دهه های اخیر و ماهیت شناسی تیوری های علوم تجربی، اولا نشان می دهد درصورت تعارض چگونه می توان بجای توجیه و تاویل و تصرف در متن مقدس، صحت و دقت مدل های علمی را به چالش گرفت و ثانیا با سنخ شناسی گزاره های قرآنی، آشکارمی کند که ساحت بیانات قرآنی - در مقصد، روش ها و غایات - بکلی از ساحات مدل سازی های تجربی جداست و نفیا و اثباتا با آنها قیاس پذیر نیست تا "اعجاز" یا "تعارض" ادعا شود. پس آیات قرآنی که گزاره هایی قطعی و کاملا غیرناظر به مدل سازی های علمی است و از افقی بالادستی القا می شود، هم رتبه و هم تراز گزاره های مدل های علمی نیست تا موید یا مخالف آنها بوده باشد و از حیث منطقی و معرفت شناختی تنها می شود با گزاره های وحیانی یا عقلانی دیگری تایید یا درگیر شود.