تحلیل مضمونی کنش های نخبگان سیاسیدر سیاست نامه خواجه نظام الملک

کنش های نخبگان سیاسی حاکم بر ساختارهای رسمی قدرت، از موضوعات مهم دانش سیاسی است. یافته های دولت پژوهی در دانش نظری علم سیاست بر وجوه چهارگانه دولت شامل وجه عمومی، خصوصی، ایدیولوژیک و سرکوب یا اجرای قوانین حکایت دارد. موضوع این مقاله شناسایی کنش های سیاسی حاکمان در کتاب سیاست نامه خواجه نظام الملک طوسی است. با توجه به تجربه سیاسی خواجه، اندیشه شاه آرمانی ایرانشهری و ترکیب آن با شریعت اسلام در گفتمان ملی- اسلامی دولت، در کتاب سیاست نامه قابل بازیابی است. از این رو مسئله اصلی پژوهش شناسایی انواع کنش های سیاسی حکمرانان بر اساس کتاب سیاست نامه است. این پژوهش با روش تحلیل مضمون نشان داده است که خواجه نظام الملک در سیاست نامه پنج مضمون فراگیر کنش سیاسی نخبگان را در خلق و خوی حاکم، رفتار با کارگزاران، وظایف دینی حاکم، تدبیر کار ملک و تعامل با مردم تبیین می کند.