زمان بحرانی قطع پس از میوه دهی برای پیشگیری از جوانه زنی بذر کاتوس (Cynanchum acutum)

علف هرز کاتوس (Cynanchum acutum L.)، در سال های اخیر به شدت مزارع نیشکر را مورد تهاجم قرار داده است. شناخت رفتار جوانه زنی بذر این علف هرز موجب بهره مندی از زمان بهینه مبارزه می شود. در این پژوهش، میزان جوانه زنی بذرهای کاتوس طی پنج نوبت قطع میوه، هر دو هفته یک بار طی 14 تا 70 روز پس از میوه دهی و در پنج سطح دمایی 10، 20، 30، 40 و 50 درجه سلسیوس در موسسه تحقیقات و آموزش نیشکر در سال 1396 مطالعه شد. نتایج نشان داد بذر کاتوس تا روز 14 پس از میوه دهی قادر به جوانه زنی نبود. از روز 42 پس از میوه دهی به بعد، سرعت جوانه زنی روند افزایشی پیدا کرد و در 56 روز پس از میوه دهی به بیشترین مقدار خود یعنی 70/19 بذر در روز رسید. در همین زمان بیشترین جوانه زنی بذرهای کاتوس در دمای نزدیک به 30 درجه سلسیوس و برابر با 97 درصد بدست آمد. با برازش مدل دو تکه ای بر داده های سرعت جوانه زنی، دمای کمینه، بهینه و بیشینه جوانه زنی بذرهای رسیده به ترتیب برابر با 1/18، 6/32، و 57 درجه سلسیوس بدست آمد. بذرهای حاصل از قطع میوه طی 28 و 42 روز پس از میوه دهی، نیازمند دمای جوانه زنی بالاتر بودند و با افزایش روزهای پس از تشکیل تا رسیدگی کامل میوه، با روند کاهشی همراه گردید. بر اساس یافته های این پژوهش، لازم است تا برنامه ریزی مناسب برای استفاده از روش قطع اندام های هوایی به عنوان یک راهکار مدیریتی و حداکثر تا هفته دوم پس از میوه دهی کاتوس صورت گیرد تا از تولید بذرهای با توانایی جوانه زنی جلوگیری شود.