رابطه فرایندهای چندگانه خودنظم بخشی انسجامی و حس انسجام با سطوح ناتوانی در بیماران مبتلا به مالتیپل اسکلروزیس

ناتوانی یکی از پیامدهای جدی بیماری مالتیپل‌‌اسکلروزیس است. هدف از انجام این مطالعه بررسی رابطه فرایندهای چندگانه خودنظم‌بخشی انسجامی و حس انسجام با سطوح ناتوانی در بیماران مبتلا به مالتیپل‌اسکلروزیس بود. 

این پژوهش با طرح مقطعی-تحلیلی و از نوع بنیادی بود که در سال 1398 انجام شد. جامعه آماری پژوهش شامل بیماران مبتلا به ام‌اس ساکن تهران و قم بود. نمونه آماری 452 بیمار 18تا60ساله مبتلا به مالتیپل‌اسکلروزیس از دو شهر تهران و قم بودند. نمونه‌ها به‌صورت دردسترس و با تمهید چندمرکزی انتخاب شدند. برای جمع‌آوری داده‌ها، مقیاس گام‌های بیماری طبق تعیین بیمار (لرمونث و همکاران، 2013)، پرسشنامه جهت‌گیری به زندگی (آنتونوفسکی، 1987)، مقیاس خودشناسی انسجامی (قربانی و همکاران، 2008)، مقیاس مختصر خودمهارگری (تانگنی و همکاران، 2021)، نسخه کوتاه مقیاس شفقت به خود (رایس و همکاران، 2011) و مقیاس بهوشیاری، توجه، آگاهی (براون و رایان، 2003) استفاده شد. تحلیل آماری با استفاده از آزمون‌ همبستگی پیرسون و آزمون رگرسیون چندگانه سلسله‌مراتبی در نرم‌افزار SPSS نسخه 24 صورت گرفت. سطح معناداری آزمون‌های آماری 0٫05 درنظر گرفته شد. 

نتایج نشان داد، ناتوانی با معناداری زندگی (0٫05>p و 0٫10=r)، خودشناسی انسجامی (0٫01>p و0٫13-=r)، خودمهارگری (0٫01>p و 0٫12-=r) و شفقت به خود (0٫05>p و 0٫12-=r) رابطه معنادار اما ضعیف را نشان داد. در پیش‌بینی ناتوانی، افزون‌بر متغیرهای زمینه‌ای سن (0٫35=β و 0٫001>p) و جنسیت (0٫24=β و 0٫001>p)، فقط متغیر شفقت به خود (0٫17-=β و 0٫007=p) توانست نقش پیش‌بین را ایفا کند.

ناتوانی ناشی‌از بیماری مالتیپل‌اسکلروزیس احتمالا با کاهش عمده منابع مقاومت روانی همراه نیست؛ با‌وجوداین، مطالعات آتی با طرح‌های طولی و مداخلاتی به‌منظور بررسی روابط علیتی و انتفاع بیماران می‌توانند فرایندهای خودنظم‌بخشی انسجامی به‌ویژه شفقت به خود بیماران را هدف قرار دهند.