امکان سنجی اجرای سیاست قانونی سازی مواد مخدر در نظام عدالت کیفری ایران با رویکرد تطبیقی

هرچند قانونی سازی مواد مخدر اغلب تحت تاثیر دیدگاه «جرم انگاری» در حاشیه قرار گرفت، ولی در سال های اخیر در سیاست کیفری برخی کشورها، مانند کانادا، اروگویه و بعضی ایالت های امریکا، ماده مخدر کانابیس به مثابه رویکرد اصلی جایگزین شده است. در نظام عدالت کیفری ایران نیز به رغم آنکه همواره بر رویکرد جرم انگاری در حل مشکل مواد تاکید شده است، ولی نتایج پژوهش ها هیچ گاه از اثربخشی آن حمایت نکردند. با توجه به تحولات اخیر، این پرسش طرح می شود که آیا در نظام عدالت کیفری ایران نیز امکان اجرای سیاست قانونی سازی در مورد کانابیس وجود دارد؟ برای پاسخ به این پرسش پژوهش تلاش کردیم تا با اتکا بر تلفیقی از روش تحلیل محتوای کیفی و مطالعه تطبیقی جریان های موثر بر قانونی سازی کانابیس در ایالات متحده امریکا، به جمع آوری، کدگذاری و تحلیل داده ها بپردازیم. یافته های پژوهش بیانگر تمرکز بر پزشکی سازی حوزه کنترل مواد مخدر است تا به واسطه تاکید بر درمان مصرف کنندگان، به بحران مواد مخدر پایان داده شود. این مقدار توجه، از اهمیت درک پیامدهای منفی این رویکرد می کاهد و تغییر الگوی مصرف جامعه و مسئله جرم زدایی را نادیده می گیرد؛ حال آنکه وجود این موارد امکان طرح سیاست قانونی سازی کانابیس را محتمل توصیف می کند.