تبیین علم الهی از دیدگاه علامه خفری و ملاصدرا

یکی از اوصاف ثبوتی و کمالی و ذاتی خداوند، علم است. خدای تعالی هم به ذات خود و هم به همه موجودات آگاه است. مراتب علم خداوند شامل علم به ذات، علم به موجودات و مخلوقات قبل از آفرینش آنها، علم به موجودات و مخلوقات پس از آفرینش آنها می باشد. علامه خفری و نظریاتش با توجه به تقدم زمانی که بر ملاصدرا داشته است، بیان می کند که، خداوند به همه موجودات در مقام ذات علم فعلی دارد که نامتناهی، خطاناپذیر و بدون تغییر است. ملاصدرا نیز بدون کمترین انحرافی از اصالت وجود و بدون آنکه کوچک‏ترین آسیبی به وجود بحت و صرف و بسیط بودن خداوند برسد، وجود علم خداوند را به ذات خویش، علم خداوند به جمیع اشیا و ماهیات را در مقام ذات به اثبات می‎رساند. یافته ها یافته های تحقیق حاکی از آن است که، با وجود اختلاف آراء در میان علامه خفری و ملاصدرا، وجه اشتراک نیز قابل مشاهده است.مهم ترین عوامل وجه اشتراک و هم زبانی میان ایندو اندیشمند در باب علم الهی، اصول و مبادی تفکرشان است و این که هم علم الهی را ازلی و عین ذات الهی دانسته اند و هم خداوند در مرتبه ذات خویش، به جمیع ماسوی علم بسیط دارد، که در عین حال، کاشف از تفاصیل ماسوی است. هدف هدف از این پژوهش این است که با مروری مستند بر دیدگاه ملاصدرا و علامه خفری در باب علم الهی و مراتب آن، جامعیت این دیدگاه را به تصویرکشیم.