روند تغییرات شاخص های تنوع گونه ‎ای پرندگان آبزی و ارتباط آن با سطح آب تالاب پریشان در استان فارس

تالاب بین المللی پریشان از جمله مهم ترین تالاب های آب شیرین ایران بوده که به دلیل خشک شدن کامل و تغییرات زیستگاهی در فهرست تالاب های در معرض تهدید (مونترو) قرار گرفته است. این پژوهش در سال های 1397 و 1398 به منظور بررسی تغییرات تنوع گونه‎ای پرندگان آبزی تالاب پریشان و ارتباط آن با تغییرات سطح تالاب انجام شده است. داده های سرشماری نیمه زمستانه برای یک دوره 31 ساله (1366-1396) از سازمان حفاظت محیط زیست دریافت شد. داده‎ها به کمک نرم افزار SDR-IV تجزیه و تحلیل شدند. شاخص های تنوع زیستی پرندگان آبزی تالاب پریشان شامل تنوع گونه ای (شانون-وینر (Shannon-Wiener) و سیمپسون Simpson (D))، غنای گونه ای (مارگالف (Margalef) و منهینیک (Minhinick) و ضریب یکنواختی پیلو (Pielou) و سیمپسون Simpson (E)) محاسبه شد. هم چنین روند تغییرات سطح آبگیر و کاربری اراضی تالاب با استفاده از تصاویر ماهواره‎ای مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که شاخص های تنوع طی سال های 1366 تا 1379 روند عمومی افزایشی داشته و از سال 1380 تا 1396 روند کاهشی داشته است و از سال 1390 و با کاهش سطح آبگیر تالاب به کمترین مقدار خود رسیده است. میانگین مقادیر پنج ساله همه شاخص ها از سال 1367 تا 1386 تفاوت معنی داری با هم نداشته ولی غیر از شاخص منهینیک سایر شاخص ها در بازه 1391-1387 و 1396-1392 به صورت معنی داری دارای مقادیر کمتری بوده است  (5/0P<). سطح آبگیر تالاب از سال 1366 تا 1378 روند افزایشی داشته است. از 1379 تا 1386 به استثنای سال های 1383 تا 1385 روند کاهشی داشته و از سال 1387 نیز تقریبا فاقد پهنه های آبی بوده است. افزایش سطح و عمق تالاب ، تنوع منابع آب ورودی، تعیین تکلیف مالکیت و کاربری اراضی پیرامونی، اجرای برنامه های پایش، ارزیابی برنامه های عملیاتی و آموزش ذی نفعان به عنوان مهم ترین راهبردهای احیاء تنوع گونه‏ای پرندگان تالاب پریشان پیشنهاد شدند.