بررسی رابطه پویای بین انتشار دی اکسید کربن، مخارج سلامت و رشد اقتصادی کشورهای اسلامی

رابطه بین انتشار دی اکسیدکربن، مخارج سلامت و تولید ناخالص داخلی، از مسایلی است که در دهه های اخیر مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفته است. بررسی عوامل موثر بر مخارج سلامت با توجه به افزایش چشم گیر آن در دهه گذشته و همچنین عوامل موثر بر آلودگی محیط زیست و رابطه متقابل این دو متغیر بر رشد اقتصادی نیز از عواملی است که در دنیا از اهمیت شایانی برخوردار است. بدین منظور این مطالعه به بررسی روابط بین سه متغیر مذکور برای کشورهای منتخب در حال توسعه اسلامی می پردازد.

به منظور بررسی روابط بین متغیرهای مذکور از روش گشتاورهای تعمیم یافته برای داده های تابلویی 11 کشورهای منتخب در‏حال توسعه اسلامی شامل: کشورهای ایران، کویت، ترکیه، مالزی، اردن، عمان، لیبی، نیجریه، قطر، امارات متحده عربی و عربستان سعودی، برای دوره زمانی برای دوره 2000 تا 2014 استفاده شده است.

نتایج برآورد الگو نشان داد که رابطه‏ی دو طرفه بین تولید ناخالص داخلی و انتشار گاز دی اکسید کربن و تولید ناخالص داخلی و مخارج سلامت وجود دارد. همچنین رابطه دو طرفه بین مخارج سلامت و تولید ناخالص داخلی تایید شد. از طرفی رابطه بین مخارج سلامت و انتشار گاز دی اکسید کربن تایید شد.

با توجه به رابطه دو طرفه بین مخارج سلامت و رشد اقتصادی این استدلال را روشن می کند که افزایش مخارج دولت می تواند باعث بهبود سلامت و در نتیجه افزایش بهره وری نیروی کار و در نتیجه افزایش رشد اقتصادی شود. همچنین از آنجایی که که افزایش انتشار گاز دی‎اکسیدکربن باعث افزایش مخارج سلامت و کاهش رشد اقتصادی شده است، باید توجه سیاست مداران به محیط زیست افزایش یابد تا از افزایش بیش از حد مخارج سلامت همراه با کاهش رشد اقتصادی جلوگیری شود.